Użytkowanie samochodu, czy motocykla w działalności gospodarczej towarzyszy niemal każdemu przedsiębiorcy. Zazwyczaj podatnicy decydują się na tzw. użytkowanie mieszane danego pojazdu, a co za tym idzie od zakupu odliczają jedynie 50% VAT. Druga połowa VATu zwiększa z kolei wartość początkową środka trwałego i stanowi podstawę dla odpisów amortyzacyjnych. Sprzedając środek transportu można pod pewnymi warunkami odzyskać nieodliczony przy zakupie podatek VAT. Jak to zrobić w teorii i w praktyce? – o tym poniżej!

Sprzedaż pojazdu w okresie korekty uprawnia do odzyskania nieodliczonego VATu

Przedsiębiorca decydując się na połowiczne odliczenie podatku VAT przy zakupie pojazdu może jeszcze częściowo odzyskać nieodliczony podatek w dwojaki sposób:

• po pierwsze może dokonać zmiany przeznaczenia pojazdu, tj. rozpocząć wykorzystywanie pojazdu wyłącznie do działalności gospodarczej. Wiąże się to z koniecznością zgłoszenia tego faktu organowi podatkowemu (druk VAT-26) oraz prowadzenia ewidencji przebiegu potwierdzającej użytkowanie pojazdu wyłącznie na cele firmowe,
• po drugie może sprzedać pojazd. Sprzedaż pojazdu traktowana jest wówczas jako zmiana na wykorzystywanie wyłącznie do działalności gospodarczej.

Korekty podatku naliczonego można dokonać wyłącznie w tzw. okresie korekty, ustalanym jako 12 miesięcy licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonano importu lub oddano do używania dany pojazd samochodowy dla pojazdów o wartości początkowej nieprzekraczającej 15 000 zł lub 60 miesięcy dla pojazdów o wartości początkowej równej lub wyższej niż 15 000 zł.

Omawiana korekta podatku naliczonego jest uprawnieniem podatnika, a nie jego obowiązkiem. Natomiast w sytuacji odwrotnej, gdzie podatnik już na etapie zakupu odlicza 100% VATu, a następnie w okresie korekty decyduje się na zmianę przeznaczenia z użytku firmowego na użytek mieszany, wówczas obligatoryjnie musi skorygować (oddać/zapłacić) podatek VAT odliczony przy zakupie. Powyższe wynika z art. 90b ustawy o VAT.

Korekta podatku naliczonego wiąże się przede wszystkim z koniecznością obliczenia podatku VAT podlegającego korekcie w odpowiedniej proporcji związanej z upływem 12/60 miesięcy od nabycia pojazdu. Dodatkowo należy zadbać o odpowiednie zapisy techniczne w urządzeniach księgowych, tj. w KPiR i JPK_V7. Szczegóły poniżej.

Sprzedaż pojazdu w okresie 12/60 miesięcy, a korekta podatku naliczonego – praktyczny przykład liczbowy

Pełne zrozumienie zagadnienia związanego z uprawnieniem do korekty podatku naliczonego w związku ze sprzedażą lub zmianą przeznaczenia pojazdu samochodowego wymaga przeanalizowania tej kwestii w oparciu o konkretne działania liczbowe. Na poniższym przykładzie prezentujemy korzyści podatkowe z tym związane.

Przykład 1

Pan Jędrzej w marcu 2022 roku zakupił na potrzeby działalności gospodarczej motocykl o wartości 63 695 zł brutto (51 784,55 zł netto). Zdecydował się na mieszane użytkowanie pojazdu, stąd podatek VAT odliczył w 50%, tj. w kwocie 5 955,23 zł. Druga połowa nieodliczonego VATu zwiększyła wartość początkową pojazdu i stanowiła podstawę odpisów amortyzacyjnych.

Pan Jędrzej w lipcu 2023 roku zdecydował się na sprzedaż motocykla. W związku z tym, że sprzedaż nastąpiła w okresie korekty (60 miesięcy tj. marzec 2022 – luty 2027), Pan Jędrzej był uprawniony do „odzyskania” nieodliczonego VATu w proporcji do pozostałego okresu korekty (lipiec 2023 – luty 2027), wynoszącego 44 miesiące.

VAT do odliczenia (odzyskania) w trybie korekty wyliczony został następująco: 44/60 x 5 955,23 = 4 367,17 zł.

Kwota 4 367,17 zł stanowiła więc podatek naliczony miesiąca lipca 2023 roku i pomniejszyła podatek należny do zapłaty za ten okres.

Przedmiotowy pojazd Pan Jędrzej sprzedał za 56 000 zł brutto, podatek VAT do zapłaty z tej transakcji wyniósł 10 471,54 zł. Dzięki dobrowolnej korekcie podatku naliczonego od zakupu motocykla, Pan Jędrzej z tej transakcji odprowadził jedynie 6 104,37 zł (10 471,54 zł minus 4 367,17 zł).

Ujęcie korekty podatku naliczonego w JPK_V7 i KPiR oraz pozostałe zagadnienia związane z zaewidencjonowaniem sprzedaży pojazdu

Obliczenie kwoty podatku nie zamyka jeszcze kwestii korekty podatku naliczonego od zakupu środka trwałego. Konieczne jest bowiem prawidłowe ujęcie kwoty korekty w JPK_V7 i KPiR. Należy tego dokonać w następujący sposób:

• w JPK_V7 korektę podatku naliczonego należy ująć na podstawie dokumentu wewnętrznego (oznaczenie w JPK symbolem „WEW”). Kwotę podatku należy ująć w części deklaracyjnej JPK w poz. 44, tj. korekta podatku naliczonego od nabycia towarów i usług zaliczanych u podatnika do środków trwałych. Korektę należy ująć pod datą sporządzenia dokumentu wewnętrznego np. 31 lipca 2023r. W pozycji dane kontrahenta należy przepisać dane dostawcy z faktury zakupu.
• w KPiR kwotę „odzyskanego” podatku należy ująć w kolumnie 8 pozostałe przychody (kwota nieodliczonego VATu stanowiła bowiem pierwotnie koszt w postaci odpisów amortyzacyjnych). Zapisu w KPiR można dokonać na podstawie tego samego dokumentu wewnętrznego, który stanowił podstawę do ujęcia korekty na gruncie JPK_V7.

Końcowo należy nadmienić, że sprzedaż pojazdu kwalifikowanego u podatnika jako środek trwały, winna również zostać zaewidencjonowana w KPiR jako pozostałe przychody z oznaczeniem w części ewidencyjnej JPK_V7 symbolem GTU_07. Niezamortyzowana wartość pojazdu pomniejsza dochód ze sprzedaży środka trwałego. W przypadku sprzedaży motocykli należy dodatkowo pamiętać o obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności (sprzedaż hurtowa i detaliczna motocykli oraz części do nich została wymieniona w poz. 148-150 załącznika nr 15 do ustawy o VAT).

Autor- Łukasz Kluczyński