Zgodnie z przepisami ustawy VAT podatnik VAT czynny ma obowiązek dokonania zgłoszenia rejestracyjnego. Takie zgłoszenie podlega w pewnych przypadkach obowiązkowi aktualizacji. W związku z tym warto zastanowić się czy konieczne jest złożenie VAT-R w sytuacji gdy dochodzi do zmiany miejsca zamieszkania podatnika.

Zgłoszenie rejestracyjne VAT-R i obowiązek aktualizacji

Jak podaje art. 96 ust. 1 ustawy VAT podmioty prowadzące działalność gospodarczą są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu, złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Podmioty wymienione w art. 15, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne (art. 96 ust. 3 ustawy VAT).

W części B.2 formularza VAT-R konieczne jest wskazanie adresu zamieszkania/adresu siedziby podatnika. W rezultacie osoby fizyczne będące podatnikami podatku VAT mają obowiązek wskazania swojego adresu zamieszkania w zgłoszeniu identyfikacyjnym składanym na potrzeby podatku VAT.

Istotnego znaczenia ma natomiast treść art. 96 ust. 12 ustawy VAT. Przepis ten stanowi, że jeżeli dane zawarte w zgłoszeniu rejestracyjnym ulegną zmianie, podatnik jest obowiązany zgłosić zmianę do naczelnika urzędu skarbowego w terminie 7 dni, licząc od dnia, w którym nastąpiła zmiana. Obowiązek ten nie dotyczy przypadków, gdy następuje wyłącznie zmiana danych objętych obowiązkiem aktualizacji na podstawie ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. Zdanie drugie nie ma zastosowania w przypadku, gdy zgłaszana zmiana powoduje zmianę właściwości organu podatkowego.

Należy wskazać, że zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o o zasadach ewidencji i identyfikacji podmioty prowadzące działalność gospodarczą mają obowiązek aktualizowania danych objętych zgłoszeniem identyfikacyjnym przez dokonanie zgłoszenia aktualizacyjnego do naczelnika urzędu skarbowego, nie później niż w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiła zmiana danych. Zgłoszenie identyfikacyjne (i ewentualny obowiązek aktualizacyjny) obejmuje takie dane jak:

• nazwisko, imię (imiona), imiona rodziców, datę i miejsce urodzenia, płeć, nazwisko rodowe, obywatelstwo lub obywatelstwa,
• adres miejsca zamieszkania,
• rodzaj, serię i numer dokumentu tożsamości oraz numer PESEL, jeżeli został nadany,
• nazwę (firmę), adres stałego miejsca wykonywania działalności, o ile takie miejsce posiada, adresy dodatkowych miejsc wykonywania działalności, o ile takie miejsca posiada,
• numer identyfikacyjny REGON, o ile został nadany,
• wykaz rachunków bankowych lub imiennych rachunków w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, z wyjątkiem rachunku VAT w rozumieniu art. 2 pkt 37 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług,
• dane prowadzącego dokumentację rachunkową, w tym jego NIP, adres miejsca przechowywania dokumentacji rachunkowej oraz
• przedmiot wykonywanej działalności określony według obowiązujących standardów klasyfikacyjnych
  

Przykładowo osoba fizyczna prowadząca prywatny najem nieruchomości o charakterze krótkoterminowym, która chce być podatnikiem VAT czynnym ma obowiązek złożenia dwóch zgłoszeń identyfikacyjnych tj. NIP-7 (zgodnie z ustawą o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników) oraz VAT-R (zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług).

WAŻNE

Obowiązek rejestracyjny w VAT jest całkowicie odrębny od innych obowiązków podobnego rodzaju, jakie ciążą na podmiocie rozpoczynającym działalność gospodarczą. Obowiązek identyfikacji oraz aktualizacji danych wynika również z ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników.

Nie każda zmiana miejsca zamieszkania oznacza konieczność aktualizacji VAT-R

Z treści ww. art. 96 ust. 12 ustawy VAT wynika, że aktualizacja informacji VAT-R nie obejmuje tych danych, które podlegają zmianie w myśl art. 9 ust. 1 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników.

Jak wskazał NSA w wyroku z dnia 08.02.2012r., I FSK 677/11 zgodnie z art. 96 ust. 12 ustawy o VAT jeżeli dane zawarte w zgłoszeniu rejestracyjnym ulegną zmianie, podatnik jest obowiązany zgłosić zmianę do naczelnika urzędu skarbowego w terminie 7 dni, licząc od dnia, w którym nastąpiła zmiana. Obowiązek ten nie dotyczy przypadków, gdy następuje wyłącznie zmiana danych objętych obowiązkiem aktualizacji na podstawie ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. Z powyższego wynika, że w sytuacji, gdy dane zawarte w zgłoszeniu nie zmieniają się, nie ma także podstawy prawnej do zgłoszenia takiej zmiany Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w trybie ww. przepisu.

Przykładowo jeżeli podatnik o którym mowa powyżej otrzymuje nowy dowód osobisty to powinien złożyć wyłącznie aktualizację informacji NIP-7. W takim przypadku nie jest konieczne składanie aktualizacji VAT-R. Natomiast z ostatniego zdania art. 96 ust. 12 ustawy VAT wynika, że obowiązek złożenia VAT-R wystąpi jeżeli dochodzi do zmiany właściwości urzędu skarbowego. W rezultacie tylko taka zmiana miejsca zamieszkania która wiąże się ze zmianą właściwego miejscowo naczelnika urzędu skarbowego wymaga aktualizacji formularza VAT-R.

WAŻNE

Obowiązek aktualizacji danych powinien być zgłoszony w terminie 7 dni, licząc od dnia zmiany miejsca zamieszkania. Aktualizacja danych następuje w formie ponownego złożenia formularza VAT-R i zaznaczenia na nim w pozycji 4 formularza pola nr 2: „aktualizacja danych”. W pozycji 8 formularza należy zaznaczyć pole nr 2 tj. zmiana spowodowała zmianę właściwości organu podatkowego, odznaczając w pozycji 9 poprzedni Urząd Skarbowy właściwy dla podatnika.

W konsekwencji należy wskazać, że zmiana miejsca zamieszkania wiąże się z określonymi obowiązkami informacyjnymi – w postaci aktualizacji formularza VAT-R – tylko w tych przypadkach gdy jednocześnie dochodzi do zmiany właściwości miejscowej organu podatkowego.