Rejestracja na potrzeby podatku VAT podatnika zwolnionego
Obowiązkiem czynnych podatników podatku VAT jest dokonanie rejestracji na potrzeby podatku od towarów i usług poprzez formularz VAT-R. Natomiast w poniższym artykule zastanowimy się w jaki sposób kształtuje się zakres obowiązków rejestracyjnych podatnika zwolnionego od VAT.
Obowiązek rejestracyjny w podatku VAT
Zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy VAT podmioty, o których mowa w art. 15 i art. 15a, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne VAT-R, z zastrzeżeniem ust. 3. Co do zasady czynny podatnik VAT powinien zarejestrować się na potrzeby podatku przed wykonaniem pierwszej odpłatnej dostawy lub pierwszej odpłatnej usługi.
Powyższy przepis stosuje się z zastrzeżeniem art. 96 ust. 3 ustawy VAT, który to podaje, że
podmioty wymienione w art. 15, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.
W świetle powyższej normy podatnicy mogą na zasadzie dobrowolności złożyć zgłoszenie VAT-R jeżeli są:
- zwolnieni podmiotowo od VAT na mocy art. 113 ustawy VAT lub
- zwolnieni przedmiotowo tzn. wykonują wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.
Przykład
Podatnik wykonuje usługi w zakresie opieki medycznej służące profilaktyce i poprawie zdrowia. Jednocześnie świadczy też usługi medycyny estetycznej.
Czy podatnik jest ma obowiązek rejestracji do VAT?
Usługi w zakresie opieki medycznej służące profilaktyce i poprawie zdrowia są zwolnione przedmiotowo od podatku na mocy art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy VAT. Natomiast usługi medycyny estetycznej nie korzystają z tego zwolnienia. W rezultacie podatnik nie świadczy wyłącznie czynności zwolnionych od podatku, a zatem podlega pod obowiązkową rejestrację poprzez formularz VAT-R.
WAŻNE
Naczelnik urzędu skarbowego, po weryfikacji danych podanych w zgłoszeniu rejestracyjnym, rejestruje podatnika jako:
- „podatnika VAT czynnego”,
- „podatnika VAT zwolnionego”.
Dobrowolność rejestracji podatnika zwolnionego z VAT
Jak wskazał Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 10.05.2018 r., nr 0115-KDIT1-1.4012.163.2018.1.MM, ustawodawca w przepisie art. 96 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług przewidział prawo (a nie obowiązek) do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego dla podmiotów wymienionych w art. 15, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.
To powoduje, że podatnik zwolniony od VAT może ale nie musi rejestrować się na potrzeby podatku VAT. Jednocześnie należy pamiętać, że organ podatkowy ma prawo odmówić dokonania rejestracji – także w tych przypadkach gdy wniosek o zarejestrowanie składa podatnik zwolniony z VAT.
Otóż jak wynika z treści art. 96 ust. 4a ustawy VAT naczelnik urzędu skarbowego nie dokonuje rejestracji podmiotu jako podatnika VAT bez konieczności zawiadamiania podmiotu, jeżeli:
- dane podane w zgłoszeniu rejestracyjnym są niezgodne z prawdą lub
- podmiot ten nie istnieje, lub
- mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z tym podmiotem albo jego pełnomocnikiem, lub
- podmiot albo jego pełnomocnik nie stawia się na wezwania naczelnika urzędu skarbowego, lub
- z posiadanych informacji wynika, że podatnik może prowadzić działania z zamiarem wykorzystania działalności banków w rozumieniu art. 119zg pkt 1 Ordynacji podatkowej lub spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi w rozumieniu art. 119zg pkt 9 Ordynacji podatkowej, lub
- wobec tego podmiotu sąd orzekł, na podstawie odrębnych przepisów, zakaz prowadzenia działalności gospodarczej.
Ciekawy również jest przypadek podatników, którzy po początkowym okresie opodatkowania wybrali zwolnienie od podatku VAT. Jak bowiem wynika z treści art. 96 ust. 10 ustawy VAT podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, u których następnie sprzedaż została zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub którzy następnie zgłosili, że będą wykonywać wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43, pozostają w rejestrze jako podatnicy VAT zwolnieni.
Jak wynika z treści art. 96 ust. 10a ustawy VAT powyższą normę stosuje się odpowiednio, jeżeli w składanych przez 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały deklaracjach VAT (miesięcznych lub kwartalnych) podatnik wykazał wyłącznie sprzedaż zwolnioną od podatku.
WAŻNE
Podatnik VAT czynny który wybrał zwolnienie od podatku powinien w terminie 7 dni dokonać aktualizacji zgłoszenia VAT-R i wskazać wybór odpowiedniego zwolnienia (art. 96 ust. 12 ustawy VAT). W oparciu o tak dokonaną aktualizację organ podatkowy pozostawia podatnika w rejestrze VAT ze statusem „zwolniony”. W tym przypadku organ podatkowy nie wykreśla podatnika z rejestru.
Z przedstawionej analizy należy zapamiętać, że podatnik zwolniony od VAT może dobrowolnie zdecydować się na rejestracje na potrzeby podatku VAT. To oznacza, że w jego przypadku złożenie formularza VAT-R ma charakter fakultatywny, a nie obligatoryjny.
