Opublikowano: 2019-09-12

Faktury korygujące stanowią znane narzędzie fiskalne, z którego korzystają podatnicy sprzedawcy prowadzący działalność gospodarczą. Faktura korygująca umożliwia poprawienie błędów formalnych, zmianę cen czy rozliczenie wartości zwróconych towarów w odniesieniu do wartości ujętych w fakturze pierwotnej.

Skutkiem wystawienia faktury korygującej może być powiększenie jak i obniżenie kwoty podstawy opodatkowania i podatku VAT w stosunku do uprzednio wystawionej pierwotnej faktury sprzedaży. Podatnicy mają jednak wiele problemów nie tyle z prawidłowym ujęciem w rejestrach VAT kwoty różnicy sumy netto i podatku VAT wynikającej z faktury korygującej, co z określeniem właściwego momentu ujęcia tego typu faktur.

Co to jest faktura korygująca sprzedaż?

Faktura korygująca sprzedaż towarów lub usług jest to faktura przy pomocy, której podatnik sprzedawca ma możliwość poprawić błędy natury formalnej występujące na fakturze pierwotnej albo skorygować wartość wynikającą z faktury pierwotnej na skutek zdarzeń powstałych po wystawieniu faktury pierwotnej.

Należy podkreślić, że faktura korygująca sprzedaż nie wpływa w żaden sposób na operację gospodarczą udokumentowaną fakturą pierwotną a jedynie koryguje niektóre jej dane.

Kiedy należy wystawić fakturę korygującą?

Podobnie jak w przypadku korekty przychodów podatnik sprzedawca powinien wystawić fakturę korygującą, jeżeli po wystawieniu pierwotnej faktury sprzedaży nastąpi zdarzenie typu:

1. stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku VAT lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury,
2. udzielono rabatu,
3. udzielono opustów i obniżek cen,
4. klient zwrócił sprzedawcy towary, opakowania,
5. sprzedawca zwrócił nabywcy część lub całość otrzymanej wcześniej zaliczki,
6. podwyższono cenę.

Dane, jakie powinna zawierać faktura korygująca wyszczególniono w pierwszej części publikacji.

Ponadto podatnik ma prawo wystawić fakturę korygującą tylko wtedy, gdy wcześniej wystawił fakturę pierwotną.

Zatem faktura korygująca:

1. odnosi się do danych z faktury pierwotnej sprzedaży oraz
2. powoduje skorygowanie danych ujętych na fakturze pierwotnej sprzedaży.

Nie ma możliwości wystawienia faktury korygującej bez uprzedniego wystawienia faktury pierwotnej.

Termin wystawienia faktury korygującej

Ustawodawca nie sprecyzował w ustawach podatkowych żadnego terminu, w którym podatnik sprzedawca powinien wystawić fakturę korygującą.

Zasygnalizował jedynie, że sama czynność powinna nastąpić jak najszybciej a więc wtedy, kiedy zauważono błędy w wystawionej fakturze pierwotnej sprzedaży albo wystąpiło inne zdarzenie wywołujące konieczność dokonania korekty sprzedaży.

Należałoby jednak wspomnieć, iż fakturę korygującą sprzedaż podatnik sprzedawca powinien wystawić przed upłynięciem terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego (VAT i PIT).

Warto w tym miejscu odnieść się jeszcze do faktur zaliczkowych. Liczne interpretacje organów podatkowych wykrystalizowały, bowiem stanowisko, iż jeżeli podatnik sprzedawca wystawił fakturę zaliczkową przed jej otrzymaniem a w ciągu 30 dni od daty jej wystawienia nadal ona nie wpłynęła na konto sprzedawcy, to daną fakturę zaliczkową traktuje się, jako tzw. pustą fakturę a sprzedawca powinien wystawić do niej fakturę korygującą do zera.

Skutek wystawienia faktury korygującej w VAT należnym u sprzedawcy

Podatnik sprzedawca może wystawić fakturę korygującą sprzedaż do faktury pierwotnej sprzedaży, która:

1. powiększy wartość (i podatek VAT należny) jednego albo więcej towarów lub usług z faktury pierwotnej, przez co zwiększeniu ulega suma netto i VAT z faktury pierwotnej i wtedy można mówić o zwiększeniu podstawy opodatkowania,
2. pomniejszy wartość (i podatek VAT należny) jednego albo więcej towarów lub usług z faktury pierwotnej, przez co zmniejszeniu ulegnie suma netto i VAT z faktury pierwotnej, co spowoduje obniżenie podstawy opodatkowania.

Podwyższenie podstawy opodatkowania na skutek wystawienia faktury korygującej u sprzedawcy

W odróżnieniu od obniżenia podstawy opodatkowania (w wyniku wystawienia faktury korygującej) nie ma żadnych przepisów określających jak postąpić, gdy podatnik sprzedawca wystawił fakturę korygującą ale zwiększającą wartość sprzedaży towarów lub usług w stosunku do uprzednio wystawionej faktury pierwotnej.

Jednak na gruncie linii interpretacyjnej organów podatkowych wykształciła się określona metodologia postępowania w takich przypadkach.

Zatem ujęcie faktury korygującej zwiększającej podstawę opodatkowania (a co za tym idzie i podatek VAT), czyli in plus uzależnione jest od przyczyny jej wystawienia, tzn. czy przyczyną była:

1. oczywista omyłka lub błąd rachunkowy a więc zdarzenia, które już istniały w momencie wystawienia faktury korygującej albo
2. inna okoliczność.

W pierwszym przypadku sprzedawca ujmie wystawioną fakturę korygującą w okresie powstania obowiązku podatkowego sprzedaży udokumentowanej fakturą pierwotną (miesiąc rozliczenia faktury pierwotnej). Będzie to się wiązać z obowiązkiem korekty JPK_VAT i deklaracji VAT.

Niestety może to się również wiązać z koniecznością dopłaty podatku VAT stanowiącego w momencie wystawienia faktury korygującej zaległość podatkową wraz z odsetkami.

W drugim przypadku, gdy przyczyną korekty była inna okoliczność niż powyższa, wówczas zwiększenie podstawy opodatkowania i podatku VAT z wystawionej faktury korygującej sprzedawca rozliczy w JPK_VAT i w deklaracji VAT w okresie bieżącym (na ogół wystawienia faktury korygującej).

Obniżenie podstawy opodatkowania a skutki w VAT u sprzedawcy

W art. 106j ust. 2 ustawy o VAT ustawodawca wskazuje, że jeżeli doszło do zdarzenia (wymienione na początku publikacji) następującego po wystawieniu faktury pierwotnej lub zauważenia błędu na fakturze pierwotnej, wówczas podatnik sprzedawca jest zobligowany do wystawienia faktury korygującej.

Jeżeli w związku z wystawieniem faktury korygującej (zmniejszenie łącznej kwoty sprzedaży netto wynikającej z faktury pierwotnej) obniżeniu podlega podstawa opodatkowania, to podatnik sprzedawca może pomniejszyć podstawę opodatkowania i kwotę podatku VAT o kwotę wynikającą z faktury korygującej wyłącznie w okresie otrzymania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę.

Zatem otrzymanie potwierdzenia odbioru faktury korygującej jest obligatoryjne dla obniżenia podstawy opodatkowania na skutek wystawienia faktury korygującej sprzedaż, zmniejszającej tę podstawę (i podatek VAT). Bez potwierdzenia podatnik sprzedawca nie ma prawa do pomniejszenia podstawy opodatkowania i kwoty podatku VAT wynikającej z faktury korygującej.

Obligatoryjne dysponowanie przez sprzedawcę potwierdzeniem otrzymania faktury korygującej przez nabywcę

Jak wyżej stwierdzono, posiadanie potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę jest niezbędne w przypadku rozliczenia faktury korygującej (in minus) zmniejszającej podstawę opodatkowania i kwotę podatku VAT o kwotę wynikającą z faktury korygującej.

Potwierdzenie otrzymania faktury korygującej może przybrać formę:

1. podpisu (daty) odbiorcy na oryginale i kopii faktury korygującej,
2. pocztowego, kurierskiego potwierdzenia odbioru,
3. maila, faksu, innej postaci stwierdzenia przez nabywcę otrzymania faktury korygującej,
4. wyciągu bankowego, (jeżeli płatność nastąpiła z uwzględnieniem różnicy wykazanej na fakturze korygującej),
5. komunikatów zwrotnych z systemów elektronicznych sprzedaży,
6. pozostałą wcześniej niewymienioną, która będzie jednoznacznie stwierdzać, że faktura korygująca została przez odbiorcę odebrana albo uwzględniona w zapłacie.

Nie zawsze sprzedawca ma obowiązek posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej

Istnieją jednak odstępstwa od powyższej zasady. Obowiązek dysponowania przez sprzedawcę potwierdzeniem odbioru faktury korygującej przez nabywcę w myśl art. 29a ust. 15 ustawy o VAT nie dotyczy:

1. wystawienia faktury korygującej in plus, czyli zwiększającej podstawę opodatkowania,
2. WDT (wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów),
3. eksportu towarów,
4. sprzedaży towarów i usług, gdzie właściwym miejscem opodatkowania jest terytorium poza RP,
5. przypadku, gdy podatnik dysponuje udokumentowaną próbą przekazania faktury korygującej nabywcy,
6. sprzedaży energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, gazu przewodowego, usług dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, usług dystrybucji gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych oraz usług wymienionych w poz. 140-153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy o VAT.

Warto na chwilę zatrzymać się przy punkcie nr 5. Jeżeli podatnik sprzedawca nie posiada potwierdzenia odbioru faktury korygującej ale z zebranej dokumentacji wynika, że próbował on dostarczyć nabywcy fakturę korygującą to w takiej sytuacji będzie mógł obniżyć podstawę opodatkowania i VAT (w związku z wystawioną fakturą korygującą).

Z powyższej dokumentacji powinno wynikać także, nabywca ma wiedzę o danej transakcji, czyli o fakcie wystawienia faktury korygującej.

Z kolei okres, w jakim podatnik sprzedawca ma prawo rozliczyć pomniejszenie podstawy opodatkowania i VAT z danej faktury korygującej jest miesiąc, w którym podatnik będzie dysponował wystarczającą dokumentacją potwierdzającą łącznie próbę dostarczenia jak i wiedzę nabywcy o wystawieniu faktury korygującej.

Rozliczenie VAT naliczonego z otrzymanej przez nabywcę faktury korygującej

Rozliczenie podatku VAT w rejestrach VAT nabywcy z otrzymanej przez niego faktury korygującej zależy od tego czy faktura ta zwiększa czy zmniejsza podstawę opodatkowania (i podatek VAT naliczony).

Jeżeli nabywca otrzymał fakturę korygującą pomniejszającą podstawę opodatkowania i podatek VAT naliczony wówczas zgodnie z art. 86 ust. 19a ustawy o VAT jest on zobligowany do zmniejszenia podstawy opodatkowania i kwoty podatku VAT naliczonego o kwotę wynikającą z faktury korygującej w rozliczeniu za okres, w którym tę fakturę korygującą otrzymał.

Dodatkowo należy podkreślić, że jeżeli podatnik nabywca otrzymał np. w miesiącu czerwcu 2019r. fakturę pierwotną za zakup towarów lub usług a najdalej w terminie złożenia deklaracji VAT za miesiąc czerwiec 2019r. otrzymał fakturę korygującą do tej faktury pierwotnej to ma prawo uwzględnić od razu skorygowaną (obniżoną) wartość wynikającą z otrzymanej faktury korygującej.

W drugiej sytuacji otrzymania przez nabywcę faktury korygującej, zwiększającej podstawę opodatkowania i podatek VAT naliczony, rozliczy on podatek VAT (zwiększy podstawę opodatkowania i podatek VAT naliczony) w rejestrach VAT w miesiącu otrzymania faktury korygującej albo w dwóch następnych okresach rozliczeniowych (miesiącach lub kwartałach).