Unijna a nieunijna procedura rozliczenia podatku VAT OSS

Opublikowano: 2022-03-11

Uproszczona procedura rozliczania podatku VAT w formie obowiązującej przed 1 lipca 2021r. o skrócie MOSS została zastąpiona nową procedurą VAT OSS.

W procedurze MOSS podatnik mógł jedynie świadczyć na rzecz kontrahentów z UE usługi telekomunikacyjne, elektroniczne oraz nadawcze. W procedurze VAT OSS podatnik może świadczyć pozostałe usługi jak i zbywać towary. Na czym polega unijna i nieunijna procedura rozliczania podatku VAT?

Procedura unijna a nieunijna

Procedura VAT OSS zarówno w wersji unijnej jak i nieunijnej oznacza ewidencję, deklarację oraz zapłatę podatku VAT odnoszącego się do sprzedaży towarów lub usług do odbiorców na terytorium UE (niekiedy niektórych krajowych dostaw) w formie uproszczonej.

Oznacza to, że sprzedawca nie ma obowiązku rejestracji do VAT w każdym kraju UE przeznaczenia towarów lub usług a jedynie w jednym tzw. państwie identyfikacji (o tym poniżej).

Rejestracja do unijnej lub nieunijnej procedury VAT OSS umożliwia:

  1. brak obowiązku rejestracji do VAT we wszystkich krajach UE do których są wysyłane towary lub sprzedawane usługi,
  2. składanie jednej specjalnej kwartalnej deklaracji VAT zawierającej transakcje sprzedaży towarów i usług do UE w państwie identyfikacji UE (państwo rejestracji do VAT OSS),
  3. dokonywanie płatności podatku VAT w państwie identyfikacji UE.

ISTOTNE:

Właściwymi formularzami zgłoszeniowymi dla rejestracji do procedury VAT OSS są:

  • VIU-R w przypadku procedury unijnej,
  • VIN-R w przypadku procedury unijnej.

Właściwymi deklaracjami dla rozliczenia podatku VAT według procedury VAT OSS są:

  • VIU-DO w przypadku procedury unijnej,
  • VIN-DO w przypadku procedury unijnej.

W przypadku procedury VAT IOSS jej cechy zostały zaprezentowane w odrębnej publikacji.

Jakich transakcji dotyczy unijna procedura VAT OSS

Unijna procedura VAT OSS dotyczy:

  1. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów na odległość (WSTO) czyli dawnej wersji sprzedaży wysyłkowej z terytorium Polski na terytorium innych krajów UE,
  2. WSTO oraz sprzedaży krajowej dokonywanej przez operatorów interfejsu elektronicznego (zwanych dalej operatorami IE),
  3. świadczenia usług na rzecz osób niebędących podatnikami (najczęściej osoby fizycznie nieprowadzące działalności gospodarczej).

ISTOTNE:

Operator IE to podmiot pośredniczący pomiędzy właściwym sprzedawcą towarów a ostatecznym nabywcą w UE. Niekiedy może on być uznany (zgodnie z fikcją prawną) za dostawcę towarów tzn. tak jakby sam od sprzedawcy kupił dane towary a następnie je sprzedał dla konsumenta w UE.

Jakich transakcji dotyczy nieunijna procedura VAT OSS

Nieunijna procedura VAT OSS dotyczy świadczenia usług dla osób fizycznych z UE nieprowadzących działalności (model B2C), np.

  1. usług związanych z nieruchomościami,
  2. usług restauracyjnych, cateringowych, pochodnych,
  3. usług wynajmu lokali, sprzętu, środków transportu,
  4. usług transportu towarów, ludzi,
  5. usług wstępu na różnego rodzaju imprezy kulturalno-rozrywkowe,
  6. wielu innych usług.

Kto może zarejestrować się do unijnej lub nieunijnej procedury VAT OSS

Tylko niektórzy podatnicy będą mogli skorzystać z uproszczonego rozliczania podatku VAT według procedury VAT OSS. Pełny wykaz uprawnionych podatników przedstawiono w poniższej tabeli.

Podatnicy uprawnieni do rejestracji w zakresie unijnej i nieunijnej procedury VAT OSS
Unijna procedura
Podatnik uprawnionyTyp transakcji
Sprzedawca z siedzibą firmy w UE (nie dotyczy o1perator IE)Świadczenie usług na rzecz osób niebędących podatnikami w państwie UE, w którym sprzedawca nie ma siedziby firmy, WSTO
Operator IE z siedzibą firmy w UE lub poza UE uznany za dostawcę towarówNiekiedy krajowe dostawy towarów, WSTO
Sprzedawca nieposiadający siedziby firmy w UEWSTO
Nieunijna procedura
Podatnik uprawnionyTyp transakcji
Sprzedawca nieposiadający siedziby firmy ani stałego miejsca prowadzenia działalności w UEŚwiadczenie usług na rzecz osób niebędących podatnikami (osoby nieprowadzące działalności)

Najnowsze artykuły naszych ekspertów:

Leasing i amortyzacja osobówki mniej korzystna od 2026 roku – ważne zmiany. Co zrobić aby stracić mniej?

2025-11-02

Niekorzystne zmiany, które zaimplementowano do ustaw o podatkach dochodowych sprawią, że przedsiębiorcy zapłacą wyższe podatki i składkę zdrowotną w związku [...]

Brak prawa do odliczenia VAT – kiedy?

2025-10-29

Wielu przedsiębiorców będących czynnymi podatnikami VAT musiało już zmierzyć się z sytuacjami, w których pomimo swojego statusu podatkowego VAT nie [...]

Przeliczenie faktury wyrażonej w walucie obcej w VAT i PIT

2025-10-25

Każdy przedsiębiorca, który otrzyma lub wystawi fakturę wyrażoną w walucie obcej ma obowiązek dokonać przeliczenia jej wartości na polskie złote. [...]

Nie każdy będzie miał obowiązek stosowania KSEF

2025-10-21

Już niedługo wszystkie firmy posiadające siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium RP będą miały obowiązek wystawiania faktur ustrukturyzowanych [...]

Paragon z NIP nabywcy – na co należy uważać

2025-10-17

Kiedy należy wystawić paragon z numerem NIP odbiorcy a kiedy nie? To pytanie nieustannie zadaje sobie bardzo wielu przedsiębiorców prowadzących [...]