Opublikowano: 2025-06-11

Polscy przedsiębiorcy chcą zwiększać obszar dystrybucji swoich towarów nie tylko na terytorium Unii Europejskiej, ale na obszarach krajów poza terenem Wspólnoty.

Eksport towarów jest opodatkowany 0% stawką VAT jednakże podatnik musi wypełnić szereg warunków. O czym mowa? Na co należy szczególnie zwrócić uwagę? Na te i wiele innych wątpliwości odpowiedziano w niniejszej publikacji.

Czym jest eksport towarów

Eksport towarów to po prostu sprzedaż towarów na skutek, której towary są wywiezione poza terytorium Unii Europejskiej. Musi faktycznie nastąpić wywóz towarów poza obszar terytorialny UE. Ponadto wywóz towaru ten musi być potwierdzony przez urząd celny.

W nawiązaniu do art. 2 pkt 8 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361 zwanej dalej ustawą o VAT) eksport towarów w przypadku polskiego podatnika prowadzącego działalność, który występuje w roli eksportera to dostawa towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium RP poza terytorium UE przez:

1. eksportera lub na jego rzecz, lub
2. nabywcę mającego siedzibę poza terytorium RP lub na jego rzecz, z wyłączeniem towarów wywożonych przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych oraz turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu służących do celów prywatnych

– jeżeli wywóz towarów poza terytorium UE jest potwierdzony przez właściwy organ celny określony w przepisach celnych.

Wartym zaznaczenia jest fakt, iż transport eksportowanych towarów może być zorganizowany przez samego eksportera (dostawcę towarów) lub na jego rzecz przy pomocy firmy zewnętrznej (eksport bezpośredni) ale i przez samego nabywcę lub przy pomocy firmy zewnętrznej na jego rzecz (eksport pośredni).

ISTOTNE:

Polski podatnik jeszcze przed dokonaniem eksportu towarów (zgłoszeniem towarów do odprawy celnej) musi zarejestrować się w systemie obsługującym odprawę celną – Automatycznego Systemu Eksportu (AES) i uzyskać na drodze decyzji numer EORI. Numer ten to identyfikator polskiego podatnika, jako eksportera towarów – podatnika zgłaszającego towar do odprawy celnej.

Eksport towarów a zastosowanie stawki 0% VAT

Dla eksportu towarów przewidziano stawkę 0% VAT. Jednakże muszą być spełnione ustawowe warunki. O czym mowa?

Na mocy art. 41 ust. 6 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361 zwanej dalej ustawą o VAT) stawkę podatku 0% VAT dla eksportu towarów podatnik dokonujący eksportu może zastosować, pod warunkiem, że jeszcze przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej JPK_V7 za dany okres rozliczeniowy otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium UE.

O jakim dokumencie mowa? Mowa tu o następujących rodzajach dokumentów:

• komunikat IE-599 otrzymany w systemie AES – dokument w formie elektronicznej otrzymany z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych albo potwierdzony przez właściwy organ celny wydruk tego dokumentu;
• wydruk komunikatu IE-599, który musi być potwierdzony przez urząd celny – dokument w formie elektronicznej pochodzący z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych, otrzymany poza tym systemem, jeżeli zapewniona jest jego autentyczność;
• elektroniczny komunikat IE-599 otrzymany poza systemem AES, jeżeli jego autentyczność jest potwierdzona,
• SAD – zgłoszenie wywozowe na piśmie utrwalonym w postaci papierowej złożone poza systemem teleinformatycznym służącym do obsługi zgłoszeń wywozowych albo jego kopia potwierdzona przez właściwy organ celny,
• W przypadku wywozu towarów na wyspę Helgoland dokumentem potwierdzającym wywóz jest zaświadczenie potwierdzające wywóz towarów wydane przez urząd celny,
• Inne dokumenty poświadczające dokonanie eksportu towarów.

Przebieg procedury eksportu w systemie Automatycznego Systemu Eksportu

Zgłoszenie towaru do wywozu poza obszar UE wymaga zgłoszenia go odprawy celnej, której dokonuje urząd celny. Podatnik, który chce eksportować towary musi wpierw zarejestrować się w systemie AES i uzyskać numer EORI.

Następnie dokonuje on zgłoszenia wywozowego swoich towarów z obszaru celnego UE. Zgłoszenie to, czyli IE 515 składane jest w formie elektronicznej z wykorzystaniem systemu celnego AES do właściwego urzędu wywozu.

Następnie urząd celny graniczny, przez który towar opuszcza teren celny UE niezwłocznie po tym, jak towar opuścił obszar celny UE przesyła do urzędu wywozu (urzędu, w którym zostało złożone zgłoszenie celne IE 515) komunikat IE 518 zawierający wyniki kontroli przeprowadzonej w urzędzie wyprowadzenia.

Po otrzymaniu przez urząd wywozu komunikatu IE 518 system AES generuje automatycznie komunikat IE 599 i przesyła go zgłaszającemu.

Komunikat IE 599 jest dokumentem celnym potwierdzającym, także dla celów podatkowych, wywóz towarów poza terytorium UE przez wskazanego w zgłoszeniu wywozowym eksportera.

Komunikat IE 599 może być wydany przez polską administrację celną krajową, ale także przez administrację celną innego, unijnego kraju w przypadku, gdy odprawa celna wywozowa (eksportowa) miała miejsce na terenie innego kraju UE.

Brak dokumentu celnego przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej JPK_V7 za dany okres rozliczeniowy a stawka 0% VAT

Jeżeli podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej JPK_V7 za dany okres rozliczeniowy nie posiada jeszcze dokumentu celnego potwierdzającego wywóz wówczas nie wykazuje tej dostawy w ewidencji i deklaracji JPK_V7 za dany okres rozliczeniowy.

Wykaże ją w okresie następnym, stosując stawkę podatku 0%, pod warunkiem otrzymania dokumentu celnego potwierdzającego wywóz towarów poza UE przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej JPK_V7 za ten następny okres.

W przypadku dalszego nieotrzymania tego dokumentu przed upływem terminu do złożenia kolejnej deklaracji podatkowej JPK_V7 za kolejny okres rozliczeniowy podatnik musi zastosować krajową stawkę VAT.

Jeżeli podatnik nie otrzymał dokumentu celnego potwierdzającego wywóz towarów poza UE przed upływem złożenia deklaracji JPK_V7 oraz następnej wówczas musi wykazać ten eksport ze stawką krajową VAT. Niemniej, gdy w późniejszym czasie otrzyma dokument celny potwierdzający wywóz towaru poza terytorium UE wówczas ma prawo do dokonania korekty podatku VAT należnego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym otrzymał dany dokument celny.

ISTOTNE:

W sytuacji, gdy polski podatnik, który ma dokonać eksportu towarów otrzymał przed wywozem towarów całość lub część zapłaty na poczet przyszłego eksportu wtedy także ma prawo do zastosowania stawki 0% VAT w odniesieniu do tej otrzymanej wpłaty.

Jednakże ten przyszły wywóz towarów poza UE (eksport towarów)

1. musi nastąpić w terminie 6 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym podatnik otrzymał tę wpłatę, oraz
2. podatnik otrzymał w tym terminie (poniżej wymieniony) dokument celny.

Stawkę 0% VAT dla otrzymanej zaliczki, przedpłaty lub wpłaty całej należności przed dokonaniem eksportu stosuje się także, gdy wywóz towarów nastąpi w terminie późniejszym niż 6 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym podatnik otrzymał tę wpłatę, pod warunkiem, że wywóz towarów w tym późniejszym terminie jest uzasadniony specyfiką realizacji tego rodzaju dostaw potwierdzoną warunkami dostawy, w których określono termin wywozu towarów.

Czy eksport towarów mogą potwierdzać inne dokumenty urzędowe

Polscy podatnicy dokonujący eksportu doświadczają różnego rodzaju przypadków, w których to eksport towarów mogą udokumentować innymi rodzajami dokumentów. Czy jest to dopuszczalne? Tak, niemniej zależy od dokumentów.

W interpretacji indywidualnej z dnia 09.05.2025r. o sygn. 0114-KDIP1-2.4012.138.2025.1.MW Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że

„(…) Od 31 października 2024 r. nastąpiło ogólnopolskie uruchomienie systemu X, w którym nie funkcjonuje już komunikat IE 599. W związku z tym, na terytorium Polski nie jest już wydawany komunikat IE 599, gdyż został on zastąpiony komunikatem CC599C, który pełni jednak taką samą rolę jak jego poprzednik, tj. jest dokumentem celnym stanowiącym potwierdzenie wywozu towaru.

Dokumentem, o którym mowa w art. 41 ust. 6a ustawy uprawniającym do zastosowania stawki VAT 0% przy eksporcie towarów będzie również zgłoszenie wywozowe w formie papierowej złożone poza systemem teleinformatycznym lub kopia takiego zgłoszenia potwierdzona przez właściwy urząd celny. We wszystkich ww. przypadkach są to dokumenty o charakterze „urzędowym” wygenerowane w systemie AES (AES/ECS2 PLUS) lub potwierdzone przez właściwy urząd celny.

Z powyższego wynika więc, że pomimo tego, że katalog dokumentów wymienionych w art. 41 ust. 6a ustawy jest katalogiem otwartym, nie można zastosować stawki VAT w wysokości 0% względem eksportu towarów na podstawie dowodów innych niż dokumenty „urzędowe”, w których właściwe organy celne (polskie lub z innych państw członkowskich UE) potwierdziły wywóz towarów poza terytorium UE.

W przedstawionym stanie faktycznym wskazał Pan, że sprzedał Pan auto (stanowiące towar handlowy w Pana firmie) przedsiębiorcy prowadzącemu działalność na terytorium Andory. Otrzymał Pan z Agencji Celnej – Komunikat CC599C – Potwierdzenie wywozu, kiedy auto dotarło do Andory – miejsca docelowego.

Zatem skoro, na potwierdzenie wywozu towaru z Polski poza terytorium Unii Europejskiej posiada Pan dokument celny CC599C należy przyjąć, że ma Pan prawo do opodatkowania dostawy pojazdu stanowiącej eksport towarów stawką VAT w wysokości 0%. W związku z powyższym, dokument opisany przez Pana we wniosku jest dokumentem potwierdzającym wywóz towaru poza terytorium UE, o którym mowa w art. 41 ust. 6 w zw. z ust. 6a ustawy. W konsekwencji na podstawie dokumentu opisanego we wniosku ma Pan prawo zastosować stawkę VAT w wysokości 0% przewidzianą dla eksportu towarów. (…)”.

W kolejnej interpretacji indywidualnej z dnia 13.05.2025r. o sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.279.2025.1.KW Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że

„(…) W analizowanej sprawie wskazali Państwo, że w związku z dokonywanymi transakcjami będą Państwo posiadać fakturę eksportową zawierającą m.in. nazwy, ilość i wartość sprzedawanych towarów. Przy tym, w przypadku braku posiadania komunikatów CC599C do transakcji, posiadają/będą Państwo posiadać przynajmniej jeden z dokumentów, który można bezpośrednio powiązać z fakturą, tj.:

• list przewozowy opatrzony podpisem lub pieczęcią przewoźnika oraz osoby odbierającej towary poza UE,
• oświadczenie nabywcy towarów (w tym w formie korespondencji e-mail wysłanej przez pracownika nabywcy lub skanu podpisanej noty dostawy) o tym, że będące przedmiotem dostawy towary zostały dostarczone do miejsca przeznaczenia poza UE;
• oświadczenie przewoźnika odpowiedzialnego za transport towarów o tym, że będące przedmiotem dostawy towary zostały dostarczone do miejsca przeznaczenia poza UE (w tym w formie wydruku z systemu śledzącego przesyłkę lub też oświadczenia zbiorczego dotyczącego większej liczby przesyłek),
• dokument wydany przez administrację celną kraju trzeciego (nienależącego do UE) w związku z przywozem i odprawą celną w tym kraju towarów będących przedmiotem dostawy Spółki.

Zatem posiadane przez Państwa dokumenty nie są/nie będą dokumentami o charakterze urzędowym. W posiadanych przez Państwa dokumentach oznaczonych w pkt 1-3 to inny podmiot gospodarczy (np. kontrahent podatnika), a nie właściwy organ celny, krajowy lub innego państwa członkowskiego, potwierdza wywóz poza terytorium UE. Za dokument „urzędowy” nie można uznać również dokumentu wymienionego w pkt 4, bowiem jest on wydany przez administrację celną kraju trzeciego czyli kraju nienależącego do UE.

Tym samym, ww. dokumenty nie są/nie będą dokumentami potwierdzającymi wywóz towarów poza terytorium UE, o których mowa w art. 41 ust. 6 i ust. 6a ustawy. W konsekwencji na podstawie dokumentów opisanych we wniosku nie są/nie będą Państwo uprawnieni do zastosowania stawki VAT w wysokości 0% przewidzianej dla eksportu towarów. (…)”.

W kolejnej interpretacji indywidualnej w dniu 28.04.2025r. o sygn. 0112-KDIL1-3.4012.134.2025.1.MG Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, iż

„(…) Dokumenty wymienione przez Wnioskodawcę nie są dokumentami o charakterze urzędowym, gdyż mają one jedynie charakter informacyjny. W ww. dokumentach to nie właściwy organ celny krajowy lub innego państwa członkowskiego, lecz podmiot gospodarczy, tj. przewoźnik odpowiedzialny za transport towarów, kupujący lub inny podmiot, potwierdzają wywóz towarów poza terytorium UE.

Tym samym, Dokumenty alternatywne nie są/nie będą dokumentami potwierdzającymi wywóz towarów poza terytorium UE, o których mowa w art. 41 ust. 6 w zw. z ust. 6a ustawy. W konsekwencji na podstawie dokumentów opisanych we wniosku, tj. faktury, listu przewozowego (CMR) oraz Delivery Note/Packing Slip, nie mogą/nie będą mogli Państwo zastosować stawki VAT w wysokości 0% przewidzianej dla eksportu towarów.

Podsumowując stwierdzić należy, że posiadając jedynie fakturę, list przewozowy (CMR) oraz Delivery Note/Packing Slip przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym powstał obowiązek podatkowy na gruncie VAT z tytułu eksportu towarów, nie mają/nie będą Państwo mieli prawa do zastosowania do eksportu towarów stawki VAT 0%.(…)”.