Opublikowano: 2025-07-17

Przedsiębiorcy na skutek różnych przyczyn decydują się na sprzedaż środka trwałego używanego w działalności gospodarczej.

Sprzedaż środka trwałego ma swoje skutki podatkowe. To oznacza, że w wyniku tej transakcji może wystąpić dochód albo strata.

Sprzedaż środka trwałego to także wyjątkowa transakcja, której wartość końcowa (zysk lub strata) nie jest uwzględniania w niektórych okolicznościach.

Co to jest środek trwały

Składniki majątku spełniające cechy środka trwałego występują tylko w działalności gospodarczej. W przypadku użytku prywatnego nie rozpatruje się składników majątku będących środkami trwałymi.

Składnik majątku, który stanowi środek trwały w działalności musi wypełniać poniższe warunki:

• kompletny i zdatny do użytku w momencie przyjęcia do używania,
• stanowi własność lub współwłasność podatnika,
• przewidywany okres używania wynosi powyżej 12 miesięcy,
• został nabyty na cele prowadzonej działalności gospodarczej,
• został zakupiony ze środków podatnika.

Nabycie środka trwałego do firmy wiąże się z tym, iż w podatnik w pierwszej kolejności sprawdza czy jest on kompletny i zdatny do użytku. Jeżeli tak to wprowadza go na stan ewidencji środków trwałych, a jeżeli nie to poddaje go pracom zmierzającym do uzyskania jego kompletności i zdatności do używania (na dzień przyjęcia na stan środków trwałych).

ISTOTNE:

Po przyjęciu środka trwałego do używania w działalności przedsiębiorca ma obowiązek ustalić:

• numer z Klasyfikacji Środków Trwałych,
• wartość początkową środka trwałego,
• stawkę amortyzacyjną (dzięki numerowi KŚT),
• metodę amortyzacyjną, ewentualnie przeprowadzić jednorazową amortyzację,
• w czasie użytkowania korygować wartość środka trwałego jak i umorzeń na skutek zaistniałych zdarzeń (utrata wartości środka trwałego na skutek trwałego uszkodzenia, zmiany profilu produkcji lub zaniechania jej części, innych zdarzeń).

Sprzedaż środka trwałego w PIT

Zgodnie z art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku u podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej i prowadzących PKPiR dochodem z działalności jest różnica pomiędzy przychodem z działalności a kosztami uzyskania, która to jest:

1. powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadków, jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego, lub
2. pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego, jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa.

Dochód (strata) z działalności gospodarczej to także dochód (strata) ze zbycia składnika majątku będącego środkiem trwałym.

Dochód (strata) ze zbycia składnika majątku będącego środkiem trwałym doliczany jest do dochodu (straty) z działalności gospodarczej, z tym, że:

• strata ze zbycia środka trwałego będzie powiększała stratę z działalności lub zmniejszała dochód z działalności,
• dochód ze zbycia środka trwałego będzie pomniejszał stratę z działalności bądź powiększał dochód z działalności.

Dochód (lub strata) z odpłatnego zbycia środków trwałych wykorzystywanych na potrzeby działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej stanowi:

1. przychód ze zbycia składników majątku o wartości powyżej 1.500 zł a do wartości 10.000 zł przychód z odpłatnego zbycia składników majątku
2. w przypadku pozostałych składników majątku będzie to różnica między przychodem z odpłatnego zbycia a wartością początkową wykazaną w ewidencji środków trwałych a ponadto różnica ta musi być powiększona o sumę odpisów amortyzacyjnych już dokonanych od tych środków trwałych, czyli odpisów amortyzacyjnych ujętych w kosztach uzyskania przychodów.

Przykład 1

Czynny podatnik VAT stosujący podatek liniowy sprzedał w miesiącu kwietniu 2025r. środek trwały – serwer za kwotę 35.000 zł netto. Cena jego nabycia – wartość początkowa wynosi 45.000 zł.

Dokonane odpisy amortyzacyjne, ujęte w kosztach od miesiąca następnego po miesiącu przyjęcia do używania do miesiąca kwietnia 2025r. wyniosły 15.000 zł.

W tej sytuacji w wyniku sprzedaży serwera wystąpił dochód do opodatkowania.

25.000 zł – (45.000 zł – 15.000 zł) = -5.000 zł

Za miesiąc maj 2025r. dochód z działalności wyniósł 3.000 zł. Przedsiębiorca od dochodu z działalności odejmuje stratę ze zbycia środka trwałego. W wyniku tego za miesiąc kwiecień 2025r. powstała strata z działalności w kwocie -2.000 zł.

Przykład 2

Czynny podatnik VAT stosujący skalę podatkową sprzedał w miesiącu maju 2025r. środek trwały – wózek widłowy za kwotę 70.000 zł netto. Cena jego nabycia – wartość początkowa wynosi 60.000 zł.

Dokonane odpisy amortyzacyjne, ujęte w kosztach od miesiąca następnego po miesiącu przyjęcia do używania do miesiąca maja 2025r. wyniosły 35.000 zł.

W tej sytuacji w wyniku sprzedaży wózka widłowego wystąpił dochód do opodatkowania.

70.000 zł – (60.000 zł – 35.000 zł) = 45.000 zł

Za miesiąc maj 2025r. dochód z działalności wyniósł 10.000 zł. Przedsiębiorca sumuje dochód z działalności z dochodem ze zbycia środka trwałego, zatem dochód z działalności za miesiąc maj 2025r. wyniósł 55.000 zł.

Sprzedaż środka trwałego w VAT

Sprzedaż środka trwałego powoduje także skutki podatkowe w podatku VAT.

Należałoby zacząć od tego czy przedsiębiorca prowadzi sprzedaż opodatkowaną albo zwolnioną z VAT a może jedną i drugą. Dlaczego jest to tak ważne?

Jeżeli przedsiębiorca będący czynnym podatnikiem VAT nabył środek trwały z przeznaczeniem na sprzedaż:

1. opodatkowaną VAT wówczas przy sprzedaży dolicza podatek VAT do ceny sprzedaży albo stosuje procedurę VAT-MARŻY (środek trwały musi być używany a ponadto jego zakup musi być powiązany z nieodległą sprzedażą, czyli dokonano nabycia środka trwałego celem jego dalszej odsprzedaży),
2. zwolnioną z VAT wtedy przy sprzedaży podatnik nie dolicza podatku VAT a więc cena sprzedaży podlega zwolnieniu z VAT,
3. opodatkowaną i zwolnioną z VAT to do ceny sprzedaży dolicza podatek VAT.

W przypadku, gdy przedsiębiorca będący podatnikiem zwolnionym z VAT nabył środek trwały i po pewnym czasie dokonuje jego sprzedaży wówczas sprzedaż ta korzysta ze zwolnienia z VAT a zatem przedsiębiorca nie dolicza podatku VAT.

Należy pamiętać, że to nie jedyne skutki podatkowe VAT w odniesieniu do zbycia środka trwałego. Co jeszcze?

Jeżeli przedsiębiorca odliczył z faktury zakupu część podatku VAT naliczonego przy nabyciu środka trwałego a następnie sprzedaje go w tzw. okresie korekty tzn.:

1. 5 lat od miesiąca nabycia w przypadku samochodów osobowych o wartości początkowej większej niż 15.000 zł,
2. 12 miesięcy od miesiąca nabycia w przypadku samochodów osobowych o wartości początkowej równej lub niższej niż 15.000 zł,
3. 10 lat licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania w przypadku nieruchomości,
4. przy każdej zmianie przeznaczenia w przypadku pozostałych środków trwałych.

– wówczas ma obowiązek dokonać korekty nieodliczonej części podatku VAT, której podatnik nie miał prawa odliczyć przy zakupie danego środka trwałego i dokonać jej odliczenia.

Warto wiedzieć

Na koniec warto wspomnieć o pewnych okolicznościach, w których cena sprzedaży nie jest w ogóle uwzględniana w wartości sprzedaży. O czym mowa?

ISTOTNE:

Wartość sprzedaży (cena sprzedaży) ze zbycia środka trwałego nie jest wliczana do limitu wartości sprzedaży na rzecz konsumentów 20.000 zł obliczanego na potrzeby ustalenia obowiązku stosowania kasy rejestrującej.

ISTOTNE:

Wartość sprzedaży (cena sprzedaży) ze zbycia środka trwałego nie jest wliczana do limitu zwolnienia podmiotowego z VAT 200.000 zł ustalanego na potrzeby sprawdzenia czy podatnik zwolniony z VAT przekroczył owy limit czy też nie. Jeżeli przekroczył musi dokonać rejestracji do VAT.