Niekorzystne zmiany, które zaimplementowano do ustaw o podatkach dochodowych sprawią, że przedsiębiorcy zapłacą wyższe podatki i składkę zdrowotną w związku z ograniczeniami w leasingu i amortyzacji samochodów, które obowiązywać będą od początku 2026 roku. W niniejszym wpisie analizujemy nowe przepisy oraz regulacje przejściowe. Podpowiemy także jakie działania można jeszcze podjąć, aby zminimalizować straty spowodowane nowymi regulacjami.

Limit 150 000 zł został utrzymany, ale tylko dla niskoemisyjnych aut

Ograniczenia w amortyzacji i leasingu samochodów osobowych były implementowane już znacznie wcześniej, bowiem ustawa o zmianie ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych oraz niektórych innych ustaw jest już z 2 grudnia 2021 roku.

Dobrze znany przedsiębiorcom i księgowym limit 150 000 zł będzie co prawda w dalszym ciągu obowiązywał, ale tylko w przypadku samochodów których emisja CO2 silnika spalinowego wynosi mniej niż 50g na kilometr.

W przypadku emisji CO2 wynoszącej 50g na kilometr lub więcej, limit dla amortyzacji/leasingu pojazdów samochodowych wyniesie już tylko 100 000 zł.

Nie 150 000 zł, a 100 000 zł – czyli nowy realny limit dla leasingu i amortyzacji. Gdzie sprawdzić emisję CO2 pojazdu?

W praktyce zastosowanie aktualnie obowiązującego limitu w wysokości 150 000 zł może być wysoce utrudnione, bowiem niewiele aut emituje mniej niż 50g CO2 na kilometr. Dla przykładu małe auto miejskie z trzycylindrowym silnikiem o pojemności jednego litra, ważące mniej niż tonę, emituje ok. 100g CO2 na kilometr co oznacza, że niemal każde auto z tradycyjnym silnikiem będzie podlegało pod nowy, niższy limit kosztów.

Zgodnie z zapisami ustawy, emisję silników należy weryfikować na podstawie danych zawartych w centralnej ewidencji pojazdów, o której mowa w art. 80a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym, czyli tzw. CEPIK. Podkreślić jednak należy, że takie dane nie zawsze są tam widoczne. Dane w zakresie emisji CO2 znajdziemy również w dokumencie określanym jako świadectwo zgodności UE, który jest niezbędny dla dokonania pierwszej rejestracji pojazdu w kraju. Dokument ten jest zawsze przekazywany pierwszemu właścicielowi przy nabyciu pojazdu nowego. Kolejni właściciele z reguły nie posiadają już tego dokumentu, bowiem nie ma obowiązku przekazywania go przy odsprzedaży zarejestrowanego wcześniej samochodu.

Amortyzacja z ochroną interesów w toku. Leasing już nie

Zmiany przepisów prawa podatkowego, które mogą doprowadzić do wyższych obciążeń publicznoprawnych winny być dokonywane z poszanowaniem konstytucyjnej zasady ochrony interesów w toku. Zatem podatnik, który podejmował decyzje biznesowe w oparciu o dotychczasowy stan prawny i rozpoczął amortyzację lub zawarł umowę leasingu przed zmianą przepisów, winien mieć możliwość rozliczenia kosztów uzyskania przychodów w ramach limitu 150 000 zł. Niestety ustawodawca przewidział tylko jeden przepis przejściowy (art. 30 ustawy zmieniającej), który stanowi, że przepisy w brzmieniu dotychczasowym stosuję się do pojazdów wprowadzonych do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych podatnika przed dniem wejścia w życie zmienianych regulacji.

Taka konstrukcja przepisu przejściowego sprawia, że wszystkie umowy leasingu będą ograniczone nowymi regulacjami bez względu na moment zawarcia umowy.

Pozostaje więc pytanie, czy ustawodawca celowo pominął leasingobiorców w przepisach przejściowych, czy jest to zwykłe niedopatrzenie i regulacje w tym obszarze zostaną doprecyzowane. Jeżeli ustawa w tym zakresie nie zostanie zmieniona wielu, podatników z pewnością będzie dochodzić swoich praw w sądach administracyjnych, analogicznie jak w przypadku m.in. wprowadzenia ograniczeń w amortyzacji lokali mieszkalnych. Wcześniej warto poczekać na stanowisko fiskusa lub wystąpić z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej we własnej sprawie.

Jak uchronić się przed niekorzystnymi przepisami? Przedstawiamy możliwe warianty

Istnieje kilka legalnych sposobów, które pozwolą na zminimalizowanie lub uniknięcie strat wynikających z niekorzystnych zmian przepisów:

• zakup samochodu na własność przed końcem 2025 roku i wprowadzenie go do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych (rozwiązanie najbezpieczniejsze z uwagi na przepis przejściowy gwarantujący przyszłą amortyzację rozliczaną w oparciu o dotychczasowy limit 150 000 zł),
• nadpłatę lub wcześniejszą spłatę umowy leasingu przed końcem 2025 roku,
• zawarcie umowy leasingu i opłacenie możliwie najwyższej opłaty wstępnej przed końcem 2025 roku,
• zawarcie umowy leasingu z wysokim wykupem końcowym, a następnie rozpoczęcie amortyzacji pojazdu po wykupie lub oddanie auta w ponowny leasing (zwrotny).

Ostatni wariant został zobrazowany na poniższym przykładzie.

Przykład

Pan Robert zawarł umowę leasingu w 2025 roku, gdzie przedmiotem leasingu był samochód osobowy o wartości 250 000 zł netto. Pan Robert dokonał zgłoszenia pojazdu na druku VAT-26 i będzie prowadził kilometrówkę. Współczynnik rozliczenia leasingu w kosztach uzyskania przychodów w ramach dotychczasowych przepisów wynosi 60% (150 000 / 250 000).

Aby uchronić się przed niekorzystnymi zmianami przepisów od 1 stycznia 2026 roku, Pan Robert zdecydował się uiścić opłatę wstępną w wysokości aż 100 000 zł netto. Dzięki zastosowaniu dotychczasowego limitu Pan Robert zaliczy do kosztów kwotę 60 000 zł (60% z 100 000).

Pan Robert zważając na nowe regulacje i limitowanie umów leasingu do 100 000 zł, zdecydował się na wysoką kwotę wykupu wynoszącą aż 95 000 zł netto. Po wykupie z leasingu auto zostanie przyjęte do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Dzięki powyższemu zabiegowi Pan Robert po wykupie rozliczy w kosztach uzyskania przychodów dodatkowo pełne 95 000 zł w formie odpisów amortyzacyjnych. Kwota ta mieści się w nowym limicie amortyzacji/leasingu wynoszącym 100 000 zł.

Aprobatę dla zaprezentowanego powyżej rozwiązania wyraził w szczególności Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 23 października 2023r., sygn. 0115-KDIT3.4011.567.2023.1.DP:

„W konsekwencji, będą przysługiwać Panu dwa limity odnoszące się do kwoty 150 000 zł w odniesieniu do zawartej umowy leasingu operacyjnego, tj. jeden wynikający z art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy (dotyczący opłat wynikających z umowy leasingu), a drugi określony w art. 23 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy dotyczący ewentualnych odpisów amortyzacyjnych dokonywanych po wykupie przedmiotu umowy leasingu operacyjnego (przy obliczaniu którego należy uwzględnić wartość wykupu leasingowanego samochodu).”

Autor: Łukasz Kluczyński