Rozliczanie kosztów uzyskania przychodów i odliczanie podatku naliczonego wiąże się z korzyściami podatkowymi w postaci obniżenia dochodu do opodatkowania oraz podatku VAT należnego do zapłaty. Trwałe zaprzestanie prowadzenia działalności rodzi jednak konieczność zrewidowania składników majątku, sporządzenia remanentów, a to z kolei może obligować do zapłaty podatku. Jak poradzić sobie z opodatkowaniem składników majątku pozostałych po likwidacji firmy? – szczegóły poniżej!

Obowiązek remanentowy dotyczy tylko likwidacji firmy, a nie zawieszenia. Jak sporządzić remanenty?

Tytułem wstępu należy podkreślić, że omawiane zagadnienia dotyczą wyłącznie przypadku trwałego zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej, mówiąc krócej likwidacji firmy.

Zawieszenie działalności, czyli czasowe zaprzestanie jej prowadzenia nie rodzi jakichkolwiek obowiązków w postaci sporządzania remanentów i zapłaty podatku z tego tytułu.

Z kolei likwidacja firmy wymaga sporządzenia remanentów, których kształt odrębnie normuje ustawa o PIT i ustawa o VAT:

• w świetle ustawy o PIT (art. 24 ust. 3a), wykaz powinien zawierać co najmniej następujące dane: liczbę porządkową, określenie (nazwę) składnika majątku, datę nabycia składnika majątku, kwotę wydatków poniesionych na nabycie składnika majątku oraz kwotę wydatków poniesionych na nabycie składnika majątku zaliczoną do kosztów uzyskania przychodów, wartość początkową, metodę amortyzacji, sumę odpisów amortyzacyjnych. Ponadto w świetle rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów należy sporządzić dodatkowo spis z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, czyli tzw. inwenturę,
• w świetle ustawy o VAT (art. 14 ust. 3), podatnicy są obowiązani złożyć informację o dokonanym spisie z natury, o ustalonej na jego podstawie wartości towarów i o kwocie podatku należnego, nie później niż w dniu złożenia deklaracji podatkowej składanej za okres obejmujący dzień wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Ustawa o VAT nie definiuje szczegółowo innych aspektów jakie powinien zawierać spis z natury (ustawa ogólnikowo nakazuje sporządzenie remanentu bez uszczegółowienia jego zakresu tak jak w przypadku ustawy o PIT).

Przy likwidacji działalności gospodarczej należy dodatkowo wyrejestrować się z podatku VAT na druku VAT-Z.

ISTOTNE:

Sporządzonych remanentów nie należy przesyłać do organu podatkowego. Remanenty przekazuje się więc wyłącznie na wezwanie. Ustawa o VAT nakazuje jedynie złożenie informacji, że spis został sporządzony wraz z podaniem ogólnej wartości spisu i kwoty podatku należnego.

PIT – przychód po sprzedaży przez 6 lat. Rozwiązaniem darowizna.

Na gruncie podatku PIT, likwidacja firmy nie rodzi obowiązku zapłaty podatku na etapie zakończenia działalności gospodarczej. To dobra informacja dla przedsiębiorców, jednakże nie oznacza, to iż podatek do zapłaty nie wystąpi w ogóle. W myśl art. 14 ust. 3 pkt 12 ustawy o PIT, przychodem z działalności nie jest odpłatne zbycie składników majątku pozostałych na dzień likwidacji prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej, jeżeli od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja firmy, do dnia ich odpłatnego zbycia upłynęło sześć lat. Zatem sprzedaż pozostałych po likwidacji działalności składników majątku przed upływem 6 lat generuje obowiązek podatkowy na gruncie podatku dochodowego.

Sprzedaż składnika majątku po likwidacji firmy objętego remanentem nie wymaga prowadzenia księgi. Wystarczające jest złożenie zeznania podatkowego.

ISTOTNE:

Przekazanie składnika majtku w drodze darowizny nie jest odpłatnym zbyciem. W związku z powyższym u darczyńcy nie powstanie przychód podatkowy z tego tytułu. Należy dodatkowo pamiętać, iż darowizna może wymagać zgłoszenia do organu podatkowego!

VAT- obowiązek zapłaty podatku w ostatniej deklaracji

Z praktycznego punktu widzenia rozliczenie podatku VAT od pozostałych na stanie składników majątku następuje w momencie składania deklaracji za ostatni okres rozliczeniowy, czyli za miesiąc/kwartał, w którym nastąpiło zaprzestanie wykonywania działalności gospodarczej. Pokreślić jednak należy, że obowiązek zapłaty podatku należnego dotyczy wyłącznie towarów w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Spisem z natury na potrzeby podatku nie będą więc objęte zakupy udokumentowane rachunkami bez VAT, czy umowami kupna-sprzedaży. Ustawa o VAT posługuje się pojęciem „towar”, jednak w praktyce będą to zarówno środki trwałe oraz wyposażenie, jak i towary handlowe od których odliczono VAT.

Ponadto w spisie należy uwzględnić wyłącznie towary, które w świetle ustawy o VAT (art. 2 pkt 6) definiowane są jako rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Dla przykładu Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 18 grudnia 2020r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.709.2020.2.WN zgodził się ze stanowiskiem podatnika, który nie zamierzał uwzględnić w remanencie likwidacyjnym portalu internetowego, bowiem nie stanowił on towaru w rozumieniu ustawy o VAT.

Kwotę podatku należnego, wynikającą z remanentu należy wykazać w pozycji 33 JPK V7 „wysokość podatku należnego od towarów objętych spisem z natury, o którym mowa w art. 14 ust. 5 ustawy”. W części ewidencyjnej JPK, operacja ta ujawniana jest na podstawie dokumentu wewnętrznego (oznaczenie „WEW”).

Inne obowiązki po likwidacji firmy – ulga na złe długi, metoda kasowa, prowadzenie ewidencji

Rozliczenie PIT w zakresie składników majątku objętych remanentami, nie wyczerpuje jeszcze katalogu czynności na które podatnik winien zwrócić uwagę likwidując działalność gospodarczą.

Dodatkowo podatnik na gruncie ustawy o PIT winien pamiętać o:

• rozpoznaniu przychodów w dniu likwidacji działalności do których zastosował metodę kasową, a należność nie została jeszcze uregulowana (analogicznie w przypadku kosztów uzyskania przychodów),
• zarachowaniu korekty przychodów lub kosztów, która nastąpiła po likwidacji działalności gospodarczej w ostatnim okresie rozliczeniowym przed dniem likwidacji firmy (np. korekta zakupu, która wpłynęła po dniu zakończenia działalności),
• zmniejszeniu lub zwiększeniu podstawy opodatkowania z tytułu przeterminowanych należności lub zobowiązań (ulga na złe długi), w przypadku gdy prawo/obowiązek ziścił się po likwidacji działalności (korekt dokonuje się w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym nastąpiła likwidacja tej działalności).

Autor: Łukasz Kluczyński