Opublikowano: 2023-08-18

Otrzymanie wpłaty całości należności za niesprzedany jeszcze towar lub nie wykonaną jeszcze usługę pojawia się nieraz w codzienności prowadzonej działalności gospodarczej.

Niekiedy otrzymanie przez sprzedawcę wpłaty całości należności jest pierwszym momentem, pierwszym zdarzeniem zaistniałym w danej transakcji. Po tej wpłacie sprzedawca wydaje towar lub wykonuje usługę albo wystawia fakturę.

Czy otrzymanie takiej zapłaty będzie już skutkować obowiązkiem opodatkowania jej podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Przychód z działalności gospodarczej

Jednym ze źródeł przychodu podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT) jest przychód z prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej.

Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 zwana dalej ustawą o PIT) w art. 14 ust. 1 za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

PRZYCHÓD Z DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Czynność	Kategoria
Określenie przychodu	Kwoty należne choćby nie zostały faktycznie otrzymane.
Pomniejszenie przychodu	o wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.
Pomniejszenie przychodu	U czynnych podatników VAT dokonujących sprzedaży opodatkowanej VAT o VAT należny z tej sprzedaży.

ISTOTNE:

Przedsiębiorcy stosujący skalę podatkową, podatek liniowy albo ryczałt jako formę opodatkowania prowadzonej działalności gospodarczej opodatkują (rozpoznają) przychód z działalności w tych samych momentach.

ISTOTNE:

Przedsiębiorcy stosujący kartę podatkową jako formę opodatkowania prowadzonej działalności gospodarczej nie opodatkowują rzeczywistego uzyskanego przychodu a stosują stałą stawkę podatku w zależności od rodzaju prowadzonej działalności, liczby mieszkańców miasta w którym prowadzą działalność oraz liczby pracowników jaką zatrudniają.

Kiedy należy opodatkować przychód z działalności gospodarczej?

Podatnicy stosujący ryczałt, skalę albo podatek liniowy jako formę opodatkowania prowadzonej działalności rozpoznają moment opodatkowania według tych samych reguł.

Dzień (miesiąc rozliczeniowy) powstania przychodu z działalności to:

1. dzień wydania rzeczy (towaru), lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, zbycia prawa majątkowego nie później niż dzień:

1. wystawienia faktury albo
2. uregulowania należności.

Dzień w którym przedsiębiorca będzie musiał opodatkować uzyskany przychód z działalności gospodarczej zależy od tego jedno z trzech zdarzeń wystąpi jako pierwsze.

Jeżeli sprzedawca najpierw wystawi fakturę a potem wyda towar i uzyska zapłatę to dzień opodatkowania przychodu z działalności gospodarczej będzie dzień (miesiąc) wystawienia faktury.

W sytuacji gdy sprzedawca najpierw wyda towar lub wykona usługę a potem wystawi fakturę i uzyska zapłatę to dzień opodatkowania przychodu z działalności gospodarczej będzie dzień wydania towaru lub wykonania usługi.

W przypadku gdy sprzedawca najpierw otrzyma całość zapłaty za towar lub usługę a następnie wystawi fakturę bądź wyda towar lub wykona usługę to dzień opodatkowania przychodu z działalności gospodarczej to będzie dzień otrzymania całości zapłaty za towar lub usługę.

ISTOTNE:

Zaliczki, przedpłaty i wszystkie wpłaty o tym charakterze nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych u sprzedawcy.

Natomiast otrzymanie przez sprzedawcę całości zapłaty należności za towar lub usługę przed fakturę i wydaniem towaru lub wykonania usługi podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

ISTOTNE:

Należy podkreślić, że gdy strony ustalą rozliczenie usługi w okresach cyklicznych (co miesiąc, kwartał, rok) wówczas datą powstania przychodu będzie ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku.

Przykład 1

Czynny podatnik VAT stosuje ryczałt jako formę podatkową prowadzonej działalności. Opłaca zaliczki na zryczałtowany podatek dochodowy – w okresach miesięcznych.

Podatnik wycenił swoją usługę na kwotę 3.500 zł netto. Klient zapłacił dnia 29.06.2023r. od razu całość należności za tę usługę.

Podatnik wykonał daną usługę dnia 05.07.2023r. i w tym samym dniu wystawił fakturę sprzedaży

Obowiązek opodatkowania przychodu z działalności wystąpi w dniu otrzymania należności a więc w dniu 29.06.2023r. a zatem jeszcze w czerwcu 2023r. bowiem uregulowanie należności zaistniało jako pierwsze z trzech ww. zdarzeń.

Przykład 2

Czynny podatnik VAT stosuje skalę podatkową jako formę opodatkowania prowadzonej działalności. Podatnik wystawił fakturę sprzedaży dnia 03.07.2023r. na kwotę 5.000 zł netto. Usługę wykonał dnia 13.07.2023r. Zapłatę za tę usługę otrzymał dnia 20.07.2023r.

Obowiązek opodatkowania przychodu z działalności wystąpi w dniu wystawienia faktury a więc dnia 03.07.2023r.

Przykład 3

Czynny podatnik VAT stosuje podatek liniowy jako formę podatkową prowadzonej działalności. Podatnik wycenił swoją usługę na kwotę 1.500 zł netto. Klient zapłacił dnia 01.07.2023r. od razu całość należności za tę usługę.

Podatnik wykonał daną usługę dnia 03.07.2023r. i w tym samym dniu wystawił fakturę sprzedaży

Obowiązek opodatkowania przychodu z działalności wystąpi w dniu otrzymania należności a więc w dniu 01.07.2023r.

ISTOTNE:

Końcowo warto wspomnieć, iż w praktyce gospodarczej wiele razy mogą wystąpić tzw. zaliczki 100%.

W takiej sytuacji sprzedawcy nie wiedzą jak postąpić. Czy opodatkować podatkiem dochodowym od osób fizycznych czy też nie.

Należy podkreślić, iż gdy sprzedawca otrzyma 100% zaliczkę, która nie będzie miała charakteru ostatecznej zapłaty wówczas nie będzie miał obowiązku opodatkowania takiej zaliczki podatkiem dochodowym od osób fizycznych czy też nie.