Opublikowano: 2025-06-19

W zakresie postawionego w tytule pytania zastanowimy się czy podatnik prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą musi posiadać rachunek firmowy czy też może dokonywać rozliczeń poprzez swój prywatny rachunek bankowy.

Rodzaje rachunków bankowych

W pierwszej kolejności trzeba przeanalizować z jakimi rodzajami rachunków bankowych możemy mieć do czynienia. Otóż w myśl art. 49 ust. 1 ustawy Prawo bankowe banki mogą prowadzić w szczególności następujące rodzaje rachunków bankowych:

1. rachunki rozliczeniowe, w tym bieżące i pomocnicze, oraz prowadzone dla nich na zasadach określonych w rozdziale 3a rachunki VAT;

2. rachunki lokat terminowych;

3. rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe, w tym rachunki rodzinne, oraz rachunki terminowych lokat oszczędnościowych;

4. rachunki powiernicze.

W myśl art. 49 ust. 2 ustawy Prawo bankowe rachunki rozliczeniowe oraz rachunki lokat terminowych mogą być prowadzone wyłącznie dla:

1. osób prawnych;

2. jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, o ile posiadają zdolność prawną;

3. osób fizycznych prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek, w tym dla osób będących przedsiębiorcami.

WAŻNE

Rachunek rozliczeniowy może być prowadzony wyłącznie dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Osoba prywatna może posługiwać się rachunkiem oszczędnościowo-rozliczeniowym.

Obowiązek stosowania rachunku rozliczeniowego

Zgodnie z art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorców dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

1. stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz

2. jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Po pierwsze wskażmy, że art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorców wskazuje na obowiązek posługiwania się rachunkiem płatniczym nie wskazując, że chodzi o rachunek rozliczeniowy właściwy dla przedsiębiorców. W rezultacie akt ten nie ustanawia obowiązku posiadania rachunku firmowego.

Jednakże jeżeli sięgniemy do przepisów podatkowych należy zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 96b ust. 3 pkt 13 ustawy VAT wykaz określony jako biała lista podatników zawiera numery rachunków rozliczeniowych, o których mowa w art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe, lub imiennych rachunków w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której podmiot jest członkiem, otwartych w związku z prowadzoną przez członka działalnością gospodarczą:

a) wskazanych w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub zgłoszeniu aktualizacyjnym oraz

b) potwierdzonych przy wykorzystaniu STIR w rozumieniu art. 119zg pkt 6 Ordynacji podatkowej, z wyjątkiem rachunków prowadzonych przez Narodowy Bank Polski.

W zakresie ww. zgłoszenia identyfikacyjnego należy sięgnąć do odpowiednich zapisów ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. Zgodnie z art. 5 ust. 1 i ust. 2 tejże ustawy podatnicy są obowiązani do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego do naczelnika urzędu skarbowego albo organu właściwego na podstawie odrębnych przepisów. Zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się jednokrotnie, bez względu na rodzaj oraz liczbę opłacanych przez podatnika podatków, formę opodatkowania, liczbę oraz rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę prowadzonych przedsiębiorstw. Zgłoszenie identyfikacyjne osób fizycznych zawiera nazwisko, imię (imiona), imiona rodziców, datę i miejsce urodzenia, płeć, nazwisko rodowe, obywatelstwo lub obywatelstwa, adres miejsca zamieszkania, rodzaj, serię i numer dokumentu tożsamości oraz numer PESEL, jeżeli został nadany.

W myśl zaś art. 5 ust. 4 ustawy zgłoszenie identyfikacyjne podatników będących osobami fizycznymi wykonujących działalność gospodarczą zawiera dane, o których mowa w ust. 2 oraz:

• nazwę (firmę), adres stałego miejsca wykonywania działalności, o ile takie miejsce posiada,
• adresy dodatkowych miejsc wykonywania działalności, o ile takie miejsca posiada,
• numer identyfikacyjny REGON, o ile został nadany,
• organ ewidencyjny,
• wykaz rachunków bankowych lub imiennych rachunków w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, z wyjątkiem rachunku VAT w rozumieniu art. 2 pkt 37 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług,
• dane prowadzącego dokumentację rachunkową, w tym jego NIP,
• adres miejsca przechowywania dokumentacji rachunkowej oraz
• przedmiot wykonywanej działalności określony według obowiązujących standardów klasyfikacyjnych.

Także i powyższy przepis stanowi o „rachunkach bankowych” bez wskazania, że w zgłoszeniu identyfikacyjnym musi być podany rachunek rozliczeniowy.

WAŻNE

Podatnik podlegający ujęciu w wykazie „biała lista podatników VAT” musi wskazać rachunek rozliczeniowy czyli rachunek firmowego. Prywatne rachunki podatników (rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe) nie podlegają ujawnieniu w rejestrze.

Mając zatem powyższe na uwadze należy stwierdzić, że w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej nie ma obowiązku posiadania osobnego konta firmowego. Równolegle w świetle przepisów ustawy VAT podatnicy podlegający ujęciu w wykazie o którym mowa w art. 96b ustawy VAT – muszą wskazać rachunek rozliczeniowy, a nie rachunki prywatne.