Opublikowano: 2024-07-06

Przedsiębiorcy szukają różnych możliwości optymalizacji ponoszenia kosztów względem osiąganych przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.

W skutek zaistniałych zdarzeń gospodarczych przedsiębiorca czasem jest zmuszony do zaprzestania dokonywania amortyzacji środków trwałych. Niekiedy po zaprzestaniu dokonywania odpisów amortyzacyjnych istnieje możliwość wznowienia amortyzacji. Jednak może to nastąpić tylko w niektórych sytuacjach. Jakich?

Co to jest środek trwały

W nawiązaniu do art. 22a ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226 zwanej dalej ustawą o PIT) składnik majątku który jest środkiem trwałym powinien charakteryzować się poniższymi cechami:

• stanowi własność lub współwłasność podatnika,
• zostały nabyty lub wytworzony we własnym zakresie,
• przewidywany okres jego używania jest dłuższy niż rok,
• jest on kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia do używania,
• jest wykorzystywany przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą,
• może być oddany do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu (lub używany na podstawie tych umów – jest to wtedy obcy środek trwały).

Składnikiem majątku będącym środkiem trwałym może być nieruchomość, samochód, komputer, ksero, maszyna produkcyjna, ciągnik rolniczy, wiele wiele innych składników.

Zaprzestanie amortyzacji środka trwałego

Przedsiębiorca który zakupi składnik majątku spełniający cechy środka trwałego i zdecyduje lub będzie miał obowiązek wprowadzić go do ewidencji środków trwałych – ma o wyboru:

1. dokonać jednorazowej amortyzacji oczywiście jeżeli dany środek trwały kwalifikuje się do tego,
2. dokonać amortyzacji rozłożonej w czasie według przyjętej metody i właściwej stawki amortyzacji.

W toku prowadzonej działalności gospodarczej nie raz okazuje się, iż na skutek różnych okoliczności przedsiębiorca jest zmuszony do zaprzestania dokonywania amortyzacji rozłożonej w czasie.

Ustawodawca w art. 22c ustawy o PIT określa, iż zaprzestanie amortyzacji może mieć miejsce tylko w konkretnych przypadkach. Mowa tu o:

• zawieszeniu działalności gospodarczej,
• zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej (likwidacja, upadłość, inne),
• zaprzestaniu wykonywania działalności w której dany środek trwały był używany (zaprzestanie produkcji, zamknięcie jednego z oddziałów firmy),
• przeznaczeniu środka trwałego do sprzedaży,
• przeznaczeniu środka trwałego do likwidacji, utylizacji itp.,
• przekwalifikowanie środka trwałego,
• wycofanie środka trwałego np. przeznaczenie na cele osobiste,
• po prostu po zakończeniu okresu amortyzacji,
• inne przypadki.

ISTOTNE:

Środki trwałe w stosunku do których zaprzestano amortyzacji nie będą podlegać dokonywania odpisów amortyzacyjnych od miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło jedno z ww. zdarzeń.

Powyżej była mowa jedynie o definitywnym zaprzestaniu dokonywania amortyzacji danego środka trwałego.

Co jednak gdy zaprzestanie amortyzacji dotyczy tylko określonego odcinka czasu?

Zaprzestanie i wznowienie amortyzacji środka trwałego

Jednym z przykładów wymogu zaprzestania dokonywania odpisów amortyzacyjnych w koszty firmy jest zawieszenie działalności gospodarczej.

W miesiącu odwieszenia działalności gospodarczej przedsiębiorca ma możliwość wznowienia ujmowania odpisów amortyzacyjnych w koszty firmy.

Na tym jednak się nie kończy. Występuje szereg innych przypadków w których ma miejsce zaprzestanie a za jakiś czas wznowienie amortyzacji środka trwałego.

Innym przypadkiem w którym następuje zaprzestanie amortyzacji jest śmierć przedsiębiorcy będącym spadkodawcą. Z kolei spadkobiorca który nabywa spadek ma prawo pod pewnymi warunkami do kontynuacji odpisów amortyzacyjnych nabytego w spadku środka trwałego. Spadkobierca wprowadzając do swojej firmy do ewidencji środków trwałych dany składnik majątku ustala wartość początkową z dnia nabycia (otrzymania spadku) danego środka trwałego ale kontynuuje zasady amortyzacji przyjęte przez spadkodawcę a więc metodę amortyzacji oraz stawkę amortyzacji.

Jeszcze innymi okolicznościami w których następuje zaprzestanie amortyzacji środka trwałego jest przeniesienie danego składnika majątku z firmy jednego małżonka do firmy drugiego małżonka pomiędzy którym panuje wspólność majątkowa. Mówi o tym art. 22g ust. 13 pkt 5 ustawy o PIT.

Małżonek przejmujący środek trwały wznawia już w swojej firmie dokonywanie amortyzacji środków trwałych posługując się danymi z ewidencji środków trwałych swojego małżonka. Małżonek przejmujący środek trwały wznawia w swojej firmie dokonywanie odpisów amortyzacyjnych poprzez kontynuację dotychczas prowadzonej amortyzacji.

Niekiedy zdarza się sytuacja w której spółka osobowa ulega likwidacji. Jeżeli na skutek likwidacji wspólnik tej spółki otrzyma środki trwałe to ma obowiązek kontynuować amortyzację. To oznacza, że wspólnik spółki osobowej likwidowanej np. cywilnej, który wprowadza środek trwały otrzymany na skutek likwidacji tej spółki do ewidencji środków trwałych w swojej działalności – posługuje się ustaleniami widniejącymi w ewidencji środków trwałych w spółce likwidowanej. Mówi o tym przepis art. 22g ust. 14c ustawy o PIT.

Warto w tym miejscu odnieść się jeszcze do tzw. aportu. Otrzymanie aportem (wkładem niepieniężnym) środka trwałego do prowadzonej działalności w formie spółki osobowej będzie skutkowało kontynuacją amortyzacji na podstawie ewidencji podmiotu wnoszącego ten środek trwały. Warunkiem jest jednak to, że środek trwały wniesiony aportem był wcześniej amortyzowany. Mówi o tym art. 22g ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy o PIT.

0% stawka amortyzacji środka trwałego

Fiskus wciąż zezwala na obniżenie stawki amortyzacyjnej do 0% wobec posiadanych na stanie w firmie środków trwałych.

Pamiętając o art. 22i ust. 5 ustawy o PIT podatnicy mogą obniżać stawki amortyzacyjne (podane w Wykazie stawek amortyzacyjnych) dla poszczególnych środków trwałych.

Zmiany stawki dokonuje się począwszy od miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji, albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego.

Zatem przedsiębiorca może obniżyć stawkę amortyzacji do 0%. Warto jednak mieć na uwadze aby podatnik dysponował jakimś racjonalnym uzasadnieniem zastosowania tego typu stawki amortyzacyjnej. Dlaczego? Skoro prawodawca tego nie wymaga?

Warto podać tu inny przykład. Ustawodawca nie wymaga też od pewnego czasu ujęcia na fakturach numerów rejestracyjnych pojazdów, których ten wydatek dotyczy. Niemniej w późniejszym czasie podatnikowi będzie ciężko udowodnić, że dany wydatek dotyczy akurat tego pojazdu a nie np. prywatnego czy jeszcze innego używanego w firmie. Monitoring przy firmach przechowuje wideo tylko przez określony czas. Numer rejestracyjny wpisany jeszcze przez sprzedawcę stanowi jednak choć minimalne potwierdzenie, że dany wydatek dotyczył tego a nie innego pojazdu.

Podobnie podatnicy powinni podejść do zastosowania stawki amortyzacyjnej 0%.

ISTOTNE:

Obniżenie stawki amortyzacyjnej do 0% powoduje wydłużenie okresu amortyzacji środka trwałego.

Warto końcowo wspomnieć, iż 0% stawka amortyzacyjna jest dostępna dla danego środka trwałego pod warunkiem korzystania przez przedsiębiorcę z liniowej metody amortyzacji tego środka trwałego.

Opublikowano: 2024-07-03

Wielu przedsiębiorców posiada przynajmniej jedną dodatkową nieruchomość mieszkalną lub niemieszkalną, którą ma zamiar wynająć o ile już tego nie robi.

Wynajem nieruchomości wiąże się m.in. z obowiązkiem prawidłowego opodatkowania właściwą stawką VAT albo zastosowaniem odpowiedniego zwolnienia jeśli takowe wchodzi w grę.

Od czego więc zależy kwestia zastosowania stawki 23% albo 8% do wynajmu nieruchomości? Od czego zależy z kolei zastosowanie zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT wynajmu nieruchomości? Odpowiedzi udzielono w niniejszej publikacji.

(więcej…)

Opublikowano: 2024-06-30

Wycofanie składnika majątku z działalności gospodarczej jest nierzadkim zjawiskiem występującym w firmach.

Wycofanie składnika majątku to nic innego jak zaprzestanie użytkowania w działalności, a rozpoczęcie użytkowania wyłącznie prywatnego czyli w celu osobistym (całkowicie poza firmą).

Szybko nasuwa się pytanie czy wycofanie samochodu z firmy podlega opodatkowaniu?

(więcej…)

Opublikowano: 2024-06-27

Niemal w każdej działalności gospodarczej użytkowany jest jakikolwiek pojazd samochodowy. W większości prowadzonych działalności przynajmniej jeden raz zakupiono samochód osobowy (środek trwały) do działalności gospodarczej.

W każdej działalności w której przedsiębiorca posiada na stanie środków trwałych – samochodów osobowy nie raz zastanawiał się jak najkorzystniej w świetle VAT sprzedać te auto w momencie kiedy jego wartość użytkowana w firmie uległa obniżeniu.

Z pomocą przychodzi procedura VAT-MARŻA. Czy jednak zawsze można ją zastosować w odniesieniu do sprzedaży samochodu osobowego będącego środkiem trwały.

(więcej…)

Opublikowano: 2024-06-24

Unia Europejska kontroluje transakcje pomiędzy przedsiębiorcami, których wartość opiewa na określoną kwotę. Wartość ta co jakiś czas ulega zmianie. Mowa tu o transakcjach które nie mogą być opłacone gotówką z uwagi właśnie na przekroczenie limitu wartości transakcji.

O jakim limicie mowa? Jakie są skutki podatkowe przekroczenia tego limitu?

(więcej…)

Opublikowano: 2024-06-21

Środek trwały to składnik majątku używany albo przeznaczony do używania na cele prowadzonej działalności gospodarczej. To podstawowa cecha składników majątku używanych w działalności.

Jednak aby można było mówić o środku trwałym należałoby sięgnąć do ustawowych definicji środka trwałego.

W tym miejscu nasuwa się wątpliwość a mianowicie co z niskocennymi środkami trwałymi, które przedsiębiorca nie ma obowiązku wprowadzić do ewidencji środków trwałych? Co z kosztami ponoszonymi z tytułu użytkowania niskocennych środków trwałych?

(więcej…)

Opublikowano: 2024-06-18

Ubezpieczenie obowiązkowe czy dobrowolne, tak naprawdę każdą składkę polisy ubezpieczeniowej przedsiębiorcy chcieli by ująć w kosztach uzyskania przychodów.

Czy jednak mogą ująć polisy obowiązkowe i dobrowolne w pełnej wysokości w kosztach firmowych? Od czego to zależy?

Ubezpieczenie obowiązkowe a dobrowolne pojazdów samochodowych

Ubezpieczenie obowiązkowe, a dobrowolne pojazdów samochodowych w kwestii kosztów uzyskania przychodów różni się tym, że ubezpieczenia obowiązkowe podatnik może ująć niektóre ubezpieczenia w koszty uzyskania przychodów w wartości 100%, a niektóre w dużo niższej wartości.

Zależy to od wielu czynników. Na początek należy ustalić z jakim pojazdem samochodowym przedsiębiorca ma do czynienia tzn. czy z samochodem osobowym, ciężarowym a może specjalnym czy jeszcze o innym charakterze?

Pojazdy samochodowe o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 ton i o określonej charakterystyce

Możliwość ujęcia w kosztach obowiązkowych czy dobrowolnych ubezpieczeń pojazdów samochodowych warto rozpocząć od podziału ustawowego na samochody osobowe i ciężarowe. Dlaczego tak? Dlatego, że tylko wydatki na samochodu uznawane ustawowo za osobowe podlegają jakimkolwiek limitom.

Pojazd samochodowy uznawany za inny niż samochód osobowy to pojazd samochodowy w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym czyli:

1. o dopuszczalnej masie całkowitej (DMC) przekraczającej 3,5 określany też jako samochód ciężarowy,
2. o dopuszczalnej masie całkowitej (DMC) nieprzekraczającej3,5 ale o określonej charakterystyce wyłączającej go z samochodów osobowych.

ISTOTNE:

Wydatki na ubezpieczenie OC i dobrowolne (AC) na cele firmowe dotyczące samochodu ciężarowego używanego oraz tego o określonej charakterystyce mogą być ujęte bez limitów w wysokości 100% z polis ubezpieczenia majątkowego tych samochodów.

Ustawowy podział pojazdów samochodowych w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym
Samochody ciężarowe	Pojazd samochodowy o określonej charakterystyce	Samochody osobowe
DMC powyżej 3,5 ton	DMC poniżej 3,5 ton	DMC poniżej 3,5 ton
Pojazdy samochodowe o DMC powyżej 3,5 ton (samochody ciężarowe)	Mające jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą: klasyfikowane do podrodzaju: wielozadaniowy, van lub z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków	Konstrukcyjnie przeznaczone do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą z wyjątkiem pojazdów samochodowych o określonej charakterystyce
	Posiadają kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu,
	Pojazd specjalny, a z dokumentów tego pojazdu wynika, że dany pojazd jest pojazdem specjalnym i spełnia wszelkie warunki pojazdu specjalnego (nawet w odrębnych przepisach), dla następujących przeznaczeń: agregat elektryczny/spawalniczy, do prac wiertniczych, koparka, koparko-spycharka, ładowarka, podnośnik do prac konserwacyjno-montażowych, żuraw samochodowy.
	O specjalnym przeznaczeniu np. samochód pogrzebowy – określony w przepisach wydanych na podstawie art. 86a ust. 16 ustawy o VAT

Przykład 1

Przedsiębiorca zakupił do firmy samochód ciężarowy czyli o DMC powyżej 3,5 ton. Następnie ubezpieczył ten pojazd i zawarł polisę:

1. OC na kwotę 2.000 zł,
2. AC na kwotę 5.000 zł,
3. NNW na kwotę 800 zł.

Wszystkie kwoty ubezpieczeń przedsiębiorca ujmie w kosztach firmy.

Przykład 2

Przedsiębiorca nabył do firmy pojazd samochodowy o DMC poniżej 3,5 ton. Pojazd ten ma jeden rząd siedzeń, oddzielony od części przeznaczonej do przewozu ładunków trwałą przegrodą i jest klasyfikowany do podrodzaju: wielozadaniowy, van.

Następnie ubezpieczył ten pojazd i zawarł polisę:

1. OC na kwotę 1.000 zł,
2. AC na kwotę 3.000 zł,
3. NNW na kwotę 400 zł.

Wszystkie kwoty ubezpieczeń przedsiębiorca ujmie w kosztach firmy.

ISTOTNE:

Wydatki na ubezpieczenie OC i dobrowolne (AC) na cele firmowe dotyczące samochodu ciężarowego używanego oraz tego o określonej charakterystyce mogą być ujęte bez limitów w wysokości 100% z polis ubezpieczenia majątkowego tych samochodów jeżeli pojazdy te przedsiębiorca będzie:

• wynajmował,
• leasingował,
• dzierżawił.
• odda w używanie na podstawie podobnych do powyższych umów.

Kwestia kto ujmie w koszt firmy wydatki na ubezpieczenia zależy też od zapisów zawartych umów pomiędzy oddającym w używanie a korzystającym.

Pojazdy samochodowe ustawowo uznane za samochody osobowe

Pojazd samochodowy w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym jest uznany za samochód osobowy jeżeli jego DMC nie przekracza 3,5 tony oraz jest on konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą, z wyjątkiem:

• pojazdów samochodowych o określonej charakterystyce wyłączającej go z zaklasyfikowania do samochodów osobowych.

W tym miejscu należałoby powiedzieć, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych dzieli możliwość ujęcia wydatków na ubezpieczenia majątkowe samochodów osobowych na 2 grupy. Wysokość ujęcia wydatków na ubezpieczenia majątkowe samochodów osobowych zależą od rodzaju ich wykorzystywania w działalności gospodarczej.

Pierwsza grupa dotyczy samochodów osobowych, które należą do majątku prywatnego przedsiębiorcy, są własnością podatnika.

Wydatki na ubezpieczenia OC jak i AC czy NNW samochodu osobowego będą mogły być ujęte w kosztach działalności gospodarczej przedsiębiorcy w wysokości 20% wtedy gdy ten samochodów osobowy:

1. wykorzystywany jest również do celów związanych z działalnością gospodarczą tego przedsiębiorcy (nie tylko prywatnie), oraz
2. jest własnością prywatną przedsiębiorcy, oraz
3. nie został zakupiony na firmę a co za tym idzie nie został wprowadzony do ewidencji środków trwałych, albo nie stanowi składnika majątku firmowego z uwagi na wartość do 10.000 zł czy też użytkowanego rok lub krócej niż rok.

Druga grupa dotyczy samochodów osobowych, które:

1. zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych a więc stanowią składniki majątku firmowego lub stanowią składniki majątku firmowego i nie zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych z uwagi na wartość do 10.000 zł albo okres użytkowania w firmie równy lub krótszy niż rok albo
2. użytkowane są w działalności gospodarczej na podstawie umowy leasingu, dzierżawy, najmu, umów podobnych np. umowy użyczenia.

Wydatki na ubezpieczenia OC i NNW dotyczące samochodu osobowego będą mogły być ujęte w kosztach działalności gospodarczej w pełnej wysokości, a więc bez żadnych limitów.

Jeżeli natomiast chodzi o ubezpieczenie AC i inne dobrowolne ubezpieczenia obliczane od wartości samochodu osobowego to tutaj występuje limit wartości samochodu osobowego wynoszący 150.000 zł.

Oznacza to, że przedsiębiorca może ująć:

1. 100% wydatków dotyczących dobrowolnej polisy AC liczonej od wartości samochodu osobowego oraz innych podobnych polis jeżeli jego wartość nie przekracza 150.000 zł,
2. tylko część kosztów dotyczących dobrowolnej polisy AC liczonej od wartości samochodu osobowego oraz innych podobnych polis jeżeli wartość tego samochodu przekracza kwotę 150.000 zł.

ISTOTNE:

jeżeli wartość tego samochodu przekracza kwotę 150.000 zł to wysokość wydatku z dobrowolnej polisy AC (lub innej liczonej od wartości samochodu osobowego) możliwego do ujęcia w kosztach firmowych ustala się w proporcji do wysokości kwoty z polisy nieprzekraczającej w części kwoty limitu 150.000 zł pozostającej do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem umowy polisy.

Część dobrowolnej polisy AC przypadająca proporcjonalnie na wartość samochodu osobowego ponad limit 150.000 zł nie będzie stanowiła koszt uzyskania przychodu.

Przykład 3

Przedsiębiorca nabył w okresie 05/2024r. do firmy samochód osobowy o ustalonej wartości początkowej (dla celów ubezpieczenia) 190.000 zł. Samochód został wprowadzony do ewidencji środków trwałych. Przedsiębiorca także w miesiącu 05/2024r. nabył polisę OC o wartości 1.800 zł oraz polisę AC o wartości 4.500 zł.

Podatnik będzie mógł wartość składki z polisy OC ująć w kosztach uzyskania przychodów w pełnej wartości natomiast wysokość składki polisy AC proporcjonalnie do wartości dla celów ubezpieczenia samochodu osobowego 150.000 zł. Wysokość polisy AC do ujęcia w kosztach wynosi w tym wypadku 3.947,50 zł. Pozostała kwota polisy 552,50 zł będzie stanowiła wydatki niebędące kosztami uzyskania przychodów.

Obliczenia do przykładu:

150.000 zł / 190.000 zł = 78,95 %

190.000 zł x 78,95% = 3.947,50 zł

4.500 zł – 3.947,50 zł = 552,50 zł